Eurolandia, camiño dun inferno dantesco: o que se xoga nos próximos 8 días

Wolfgang Münchau. Artigo tirado de SinPermiso (Aquí). Tradución: Revolta Irmandiña. O coeditor do Financial Times en Londres e columnista estrela do Spiegel en Hamburgo sae ao paso da tolemia dominante. 24/06/12

Que deberiamos preferir na crise do euro? Seica un final espantoso, antes que un espanto sen final? De ningún modo! Sería a ruína, mesmo para Alemaña. E con todo, a política da Chanceler Angela Merkel lévanos dereitamente a un inferno dantesco.

Hai moitos anos, toleei a unha mestra nunha redacción escolar que criticaba á SPD por tolerar a política económica deflacionista de[o socialcristián conservador] Heinrich Brüning durante a República de Weimar. Facer tamaña observación nunha cidade rexida pola SPD, nun Land federado rexido pola SPD e nun Estado federal gobernado entón pola SPD resultaba politicamente incorrecto. A resultas dese episodio -e da mala calificación obtida-, sempre me mantiven resueltamente crítico co consenso.

Tamén hoxe resúltalle difícil á esquerda enfrontarse á conservadora narrativa dominante da eurocrise. Unha narrativa, segundo a cal a crise foi causada por falta de disciplina orzamentar; segundo a cal, nunha crise, o que hai que facer é aforrar; segundo a cal, o mal de base na Europa meridional é a falta de reformas; segundo a cal, non se precisa unión fiscal ou unión bancaria. E segundo a cal, toda vai ben, mentres nos ateñamos ás regras.

A tese é obvia, plausíbel e falsa. Exactamente igual que a tese favorita dos anos 30: a da contracción económica saudábel. Igualmente plausíbeis e falsas son as solucións de Thilo Sarrazin: "Deixade que Grecia saia do euro, e todo irá vento en popa".

Esas narrativas dominantes son desgraciadamente compartidas por moitos dos meus lectores [alemáns]. Demasiado a miúdo déixase ouvir a sabedoría dos necios: "Mellor un final espantoso que un espanto sen final". Opóñome enerxicamente a ese apotegma. O contido de verdade do enunciado depende loxicamente da natureza do espanto ao que, nun ou outro caso, un vese exposto. Na Alemaña dos anos trinta, a depresión finalizou cun espanto.

Quen agora esixe o final do espanto, subestima, como os seus irmáns ideolóxicos de sangue nos anos 30, os custos económicos, sociais e políticos de tan desapoderado acto de violencia. Mentres, en cambio, conta até o último chicharo -e moitas veces, por partida dupla ou tripla- dos supostos custos dos programas de rescate ou dunha unión fiscal.

Temos aínda 8 días por diante
 
Un final con espanto sería ruinoso, precisamente para Alemaña. Polo momento, o mercado interior europeo non sobreviviría a un regreso aos tipos de cambio flexíbeis. A industria exportadora alemá non se recuperaría do golpe. Tamén ameaza un colapso financeiro. A Bundesbank ten, fronte ao BCE, débeda activa por un monto por volta de 700 mil millóns de euros, que resultan do sistema de pagos Target 2 [o sistema automatizado transeuropeo para a transferencia urxente con liquidación bruta en tempo real; N.T.]. Esa débeda activa sobe mes tras mes. Se o esborralle chegase a fin de ano, ameazan unha perda totais dunha magnitude situada entre 1 e 2 billóns de euros, incluída a cobertura do risco dos paraugas protectores e do rescate dos bancos alemáns que crebarían. Iso significa entre o 40% e o 80% do noso PIB.

A política de gañar tempo practicada por Angela Merkel é aínda máis ruinosa. A cada mes que pasa, as cargas soportadas por Alemaña no sistema son máis pesadas. Un exemplo desa tolemia dáo a explosión da débeda grega. Cando comezou a crise, o peso da débeda de Grecia era só do 100%. Tras varios anos de aforro e austeridade, e a pesar da quita de débeda, o seu coeficiente debedor é agora máis elevado. Se agora España e Italia teñen que entrar a acubillarse igualmente baixo o paraugas, iso significa que Alemaña e Francia, de consuno, terán que garantir máis de 4 billóns de euros de débedas. Iso é máis que o ingreso anal dos dous países xuntos. Estamos, así pois, nun rumbo dereitamente aproado á maior bancarrota estatal da historia universal.

Só coñezo dúas solucións capaces de evitar iso:

-        unha adopción da débeda por parte do BCE; ou:

-        unha mutualización parcial das débedas a través de eurobonos e unha unión bancaria.

A política de Merkel lévanos ao Inferno de Dante: "Quen aquí entre, abandone toda esperanza".

Para empezar a pór por obra unha reforma temos 8 días: até o próximo cume da UE [o 28 deste mes de xuño]. Se a Chanceler non se achanda ao que significaría o maior xiro político até a data, entón os meus críticos terán o pracer de comprobar experimentalmente as súas teses do final do espanto. Acórdome agora do malvadamente mordaz comentario do grande economista keynesiano John Kenneth Galbraith á mantenta do monetarista Milton Friedman: "A desgraza de Milton é que puxo a proba as súas propias teorías".

Cando escribín traballo na escola, estaba simplemente decepcionado pola posición político-económica dos socialdemócratas. O que entón non me podía caber na cabeza era porqué a SPD puido facer algo así. O que o curso da presente crise ensinoume é o rapidamente que pode irromper unha histeria irracional de masas nun país democrático, e até que punto pode chegar a calar mesmo no lado esquerdo do espectro político.