04/05/2010

Grecia e a cuarta etapa da crise

Óscar Ugarteche

Todos os prognósticos son que as economías máis maduras medrarán moi pouquiño na década que se abre porque os consumidores sobre endebedados comezarían a pagar o que colleron prestado para ese sobre consumo. Isto é máis certo para Estados Unidos que para Europa pero é certo para ambos. Na lista dos sobreendebedados están ademais de Grecia, Portugal, España e Irlanda, Gran Bretaña, Estados Unidos e outros europeos...
Como puidemos ver, a crise estadounidense contaxiada mundialmente ten catro etapas. Primeiro foi a crise financeira que se iniciou en agosto de 2007 cando Paribas e dous bancos alemáns anunciaron que eles tamén tiñan problemas con investimentos en bonos estadounidenses. Este foi o prolegómeno ao que sería a brutal caída das bolsas entre outubro do 2007 e setembro do 2008 cando se fixo público que as accións bancarias non valían nada porque, entre outras cousas, investiran en instrumentos lixo emitidos polos propios bancos de investimento. Isto foi posíbel porque os bancos comerciais prestaron a persoas sen cualificación de risco e logo venderon eses instrumentos aos bancos de investimento. As empresas cualificadoras de risco déronlles a luz vede para facelo porque son de propiedade de empresas que dan servizos á banca. Esa etapa está hoxe baixo investigación no congreso dos Estados Unidos e non é moi distinta a outras crises financeiras no mundo. Acabará con algúns banqueiros na cadea e algunhas novas regulacións.
A segunda etapa iniciouse cando os bancos comerciais tomaron nota que os outros bancos comerciais estaban en mala posición e que a súa exposición nas bolsas de valores podía poñelas en risco. Esta é a etapa do credit crunch. O crédito pechouse e os mercados financeiros de toda a noite víronse devastados. Ningún banco estadounidense depositaba seriamente diñeiro de toda a noite noutro banco estadounidense ou europeo. O efecto foi que o financiamento do comercio secou e tropezou o comercio internacional ata cun 30% de caída. Afectou inclusive o comercio intrarrexional suramericano porque se efectúa mediante cartas de crédito confirmadas en dólares en Miami. De aí xurdiron os pagamentos en moeda nacional dalgúns países e as ideas sobre integración financeira avanzaron en distintas rexións do mundo.
A terceira foi no 2009 cando a recesión pegou como consecuencia da caída do comercio. Para países onde hai relación entre o comercio e o crecemento, que son os máis industrializados o golpe foi evidente. Nese momento, marzo do 2009, estivo claro que os países ricos estaban altamente endebedados e que estaban poñedo en marcha políticas contra cíclicas para saír adiante pero o seu espazo fiscal era mínimo. Tamén se fixo evidente que os acredores internacionais globais son as economías en desenvolvemento e que os grandes debedores son as economías maduras. O modelo económico global vixente chegou ao seu tope e as interrogantes de “E agora como seguimos?” deron en abrirse. As moedas das economías emerxentes fortalecéronse como efecto das súas reservas crecentes e as moedas de economías das economías máis maduras devaluáronse froito dos seus déficits. O gran deficitario global é Estados Unidos o que puxo o papel do dólar en cuestión. Mais, tras o rescate bancario de 700.000 millóns de dólares sen respaldo, o presidente do Banco central estadounidense Ben Bernanke recibiu o alcume de “Helicóptero” porque tiraba dólares desde o ceo, dicían os analistas.
A cuarta etapa iniciada coa crise grega hai algúns meses reflicte o impacto diferido sobre os ingresos fiscais, chega a recesión. É dicir, un ano desacelérase a taxa de crecemento da economía e ao ano seguinte, cando se recuperan os impostos directos, estes son menos do requirido para manter o ritmo de gasto público. Na fase de crecemento as economías tomaron prestado para acelerar o consumo interno -é o modelo económico vixente- e o sobre consumo chega ao momento de ter que devolver o que tomou prestado. A urxencia de políticas contra cíclicas acompaña á escaseza fiscal, acentuándose a recesión. Terminada a cuarta etapa recentemente está a se entrar no inicio da saída da crise.
Todos os prognósticos son que as economías máis maduras medrarán moi pouquiño na década que se abre porque os consumidores sobre endebedados comezarían a pagar o que colleron prestado para ese sobre consumo. Isto é máis certo para Estados Unidos que para Europa pero é certo para ambos. Na lista dos sobreendebedados están ademais de Grecia, Portugal, España e Irlanda, Gran Bretaña, Estados Unidos e outros europeos.
O interesante e novo é que hai unha especulación contra o euro desde a libra e desde o dólar. Se gañan, desaparece o euro, se perden, debaterase unha nova moeda de reserva con máis afán. A discusión xa está sobre a mesa. O L do PIB está en curso, parece que o W das bolsas de valores tamén. O dito, non hai auxe de bolsas sen crecemento económico. Paga a pena seguir o índice da bolsa de Xangai para ver se os chineses tamén son arrastrados polo movemento global de capitais ou se os seus controis de capital de curto prazo os chegan a protexer destes vaivéns.
Tirado do site "America Latina en Movimiento" e traduzido pola CIG.

************************************************************

Nenhum comentário: