Tatiana Roia Avendaño en Eco Portal (aquí).
O negocio das sementes transxénicas no mundo está controlado na súa totalidade por só seis empresas: Monsanto, Syngenta, DuPont, Dow, Bayer e Basf (Ribeiro, 2010), que son tamén transnacionais químicas que ofrecen todo o paquete tecnolóxico: sementes, herbicidas, insecticidas, etcétera e que controlan gran parte do mercado agrícola. As políticas e os programas que se promoven desde os Estados para o impulso dos transxénicos están a violar os dereitos dos pobos: á libre determinación, á participación, á cultura, á alimentación, á autonomía, á saúde, a un medio ambiente san (Semillas, 2010) e tamén os dereitos da natureza.
"Se coido a miña semente, se defendo a semente, aseguro a miña soberanía alimentaria, se nola quitan perdemos non só a semente senón o coñecemento que é o que nos garante a soberanía alimentaria" - Testemuño de campesiño de Santa Cruz de Lorica -.
O 23 de marzo de 2006, durante a 8° Conferencia das Partes sobre Diversidade Biolóxica realizada en Curitiba, as mulleres do movemento internacional A Vía Campesiña, realizaron unha protesta silenciosa dentro do impoñente centro de convencións para demandar a prohibición das sementes "terminator" (1). Con este acto, as mulleres querían expresar o sentir e a resistencia dos pobos ás denominadas "sementes suicidas". De comercializarse, Terminator evitaría que os agricultores puidesen reutilizar a súa semente a partir das súas colleitas, o que os forzaría a recorrer ao mercado de sementes comerciais. A acción das mulleres e a presión de miles de campesiños que realizaron marchas diariamente fronte ao Centro de Convencións logrou manter a moratoria (2) e deter o avance destas sementes, que ameaza aos pobos campesiños e indíxenas.
A modificación xenética de plantas para producir sementes transxénicas foi condenada amplamente polos pobos ao redor do mundo e mesmo por institucións científicas e académicas e por moitos gobernos por considerala unha aplicación inmoral da biotecnoloxía.
Na actualidade millóns de persoas ao redor do mundo dependen das sementes criollas as cales se conservan en cada colleita para iniciar un novo ciclo produtivo. A semente non é só fundamental para a produción de alimentos senón que tamén foi o sustento da vida, as culturas e a saúde dos pobos. Mario Mejía (2010) di enfáticamente: "a tenencia das sementes representa autonomía, liberdade, poder popular, independencia e autosuficiencia. A perda das sementes criollas levaría a desaparición das culturas agrícolas". Por iso é polo que co tempo tomaran forza as campañas e as denuncias que buscan deter os transxénicos por consideralo unha ameaza contra os territorios, fortalecendo estratexias de defensa das sementes nativas e promovendo os intercambios, os trocos e as formas tradicionais de vida, todo iso acompañado coa mobilización social.
O agresivo impulso dos transxénicos
Durante a última década, en América Latina e o Caribe impúxose un modelo extractivista, que ademais da intensiva extracción de minerais, tamén provocou unha ofensiva dos agronegocios en moitos casos promovendo o uso dos transxénicos. De forma que no continente estanse implementado cambios nos marcos xurídicos para favorecer a entrada dos transxénicos e as sementes híbridas.
Está a chegarse mesmo a promover leis ou decretos que ilegalizan os sistemas de sementes criollas: o transporte, o intercambio, a reprodución e a multiplicación das sementes (Vía Campesiña, 2010). A prohibición das sementes "de costal", nome que dan as campesiñas e os campesiños colombianos ás súas sementes nativas, coartará o dereito dos campesiños e indíxenas para utilizar e intercambiar libremente as súas sementes.
"Finalizando o 2009 o goberno mexicano autorizou semente experimental de millo transxénico en 12.7 hectáreas, rompendo unha moratoria de máis de 10 anos, a favor das transnacionais Monsanto, DuPont (propietaria de Pioneer Hi-Bred) e Dow. En 2010, sen ter os resultados da súa suposta experimentación, aceptou outra vintena de solicitudes das mesmas transnacionais, ás cales se agregou Syngenta". (Ribeiro, 2010).
O negocio das sementes transxénicas no mundo está controlado na súa totalidade por só seis empresas: Monsanto, Syngenta, DuPont, Dow, Bayer e Basf (Ribeiro, 2010), que son tamén transnacionais químicas que ofrecen todo o paquete tecnolóxico: sementes, herbicidas, insecticidas, etcétera e que controlan gran parte do mercado agrícola.
As políticas e os programas que se promoven desde os Estados para o impulso dos transxénicos están a violar os dereitos dos pobos: á libre determinación, á participación, á cultura, á alimentación, á autonomía, á saúde, a un medio ambiente san (Semillas, 2010) e tamén os dereitos da natureza. En Brasil, Syngenta plantou ilegalmente cultivos de millo transxénico en áreas naturais protexidas pondo en risco de contaminación transxénica a reserva natural, mentres en México (3) é coñecido que o ADN de millo transxénico xa contaminou as variedades nativas de millo cultivadas por campesiños indíxenas. A contaminación transxénica do millo en México é moi grave xa que o millo estivo na base da economía, a cultura e a agricultura dos pobos indíxenas, pero tamén é o fundamento da dieta do pobo mexicano.
En moitos casos, a promoción dos cultivos transxénicos está asociada a procesos de militarización e ocasiona o desprazamento de miles de familias campesiñas. "Fronte á ocupación de protesta que realizou o Movemento dos Sen Terra, contratou unha milicia armada que disparou a eito, asasinando a Keno, do MST" (Ribeiro, 2010).
No entanto, a forte oposición das organizacións sociais, séguense impondo sistemas de rexistro de variedades, de patentes, de dereitos de obtentor, de certificación obrigatoria, etc. En México suspéndese a moratoria aos transxénicos, en Colombia un paquete de medidas ilegaliza as sementes criollas ou de "costal" e os cultivos de transxénicos continúanse expandindo polo país, en xeral no continente promóvense de forma agresiva as sementes "melloradas" e as transxénicas. O poder das transnacionais das sementes é tan forte que impón os seus intereses aos gobernos e mesmo a Nacións Unidas.
Os transxénicos fan parte da nova Revolución Verde, asociada con outros asuntos como a concentración, acaparamento e extranxeirización da terra (4) e o impulso do agronegocio a través dos monocultivos, levado a unha descampesinización do campo, ao presionar a migración da mocidade e os homes, de maneira que as mulleres adquiren aínda maior responsabilidade da reprodución e sostemento da produción e os sistemas alimentarios.
As saídas seguen en mans do campesinado
Durante o Cumio Mundial da Alimentación realizada en Roma no 2002, A Vía Campesia e Amigos da Terra Internacional xunto a outras organizacións sociais, lanzaron a campaña mundial "As sementes patrimonio común da humanidade" (5). Esta campaña detonou ao redor do mundo múltiples expresións creativas, produtivas, simbólicas, culturais, económicas que buscan defender as sementes do control das transnacionais. Estas iniciativas realízanse en ámbitos locais: feiras e festas das sementes, intercambios e trocos locais e rexionais, produción agroecolóxica, estratexias de recuperación de sementes, promoción de mercados locais agroecolóxicos pero tamén iniciativas nacionais ou rexionais: campañas, marchas, mobilizacións, accións directas. E as mulleres como xa mostramos foron centrais e determinantes en cada unha destas accións.
A Vía Campesiña recoñece iniciativas como a da Casa Róga en Paraguai, os sementeiros campesiños de Chile, as redes e campañas de sementes en Colombia, as redes e campañas en defensa do Millo en México, as experiencias de reprodución de sementes de Bionatur e o MPA en Brazil. Todas esta iniciativa que promoven a conservación, reprodución e multiplicación das sementes en mans dos pobos contrapúxose ao control e o "secuestro" das sementes nos bancos de sementes dos centros de investigación.
Aínda que gobernos e transnacionais continuarán presionando por promover leis e proxectos para o impulso dos transxénicos, incluída a semente suicida Terminator. A resistencia dos pobos continúa multiplicándose e crecendo, da mesma maneira que as sementes se teñen multiplicado, reproducido e recreado durante miles de anos. Porque como ben di A Vía Campesiña "sen sementes non hai agricultura, sen agricultura non hai alimentación, sen alimentación non hai pobos".
www.ecoportal.net
Tatiana Roia Avendaño, Ambientalista colombiana. Fai parte do equipo de traballo de Censat Agua Viva - Amigos de la Tierra Colombia.
Artigo publicado en Alai, América Latina en Movemento. Non. 459, Novas tendencia do Agro, Quito - Ecuador, outubro 2010
Referencias:
1- O nome formal da tecnoloxía terminator é Tecnoloxías de Restrición no Uso Xenético (TRUGs). O seu deseño proporciona un mecanismo que apaga ou prende xenes introducidos previamente, usando inductores externos como químicos ou estímulos físicos (por exemplo, un golpe de calor). De forma sinxela, Terminator inclúe xenes para a esterilización xenética. Desta maneira, sería imposible que bioloxicamente os agricultores volvan sementar a semente que cultivaron así deberán comprar ás empresas as súas sementes.
2- En 2000, o Convenio de Diversidade Biolóxica de Nacións Unidas adoptou unha moratoria sobre as sementes "suicidas", logo de que en 1998, o Grupo ETC, (entón chamado RAFI) descubrise e denunciara as patentes Terminator. A resposta foi unha avalancha de protestas por parte de organizacións campesiñas, indíxenas, ambientalistas e sociais a nivel mundial mentres algúns países e da industría biotecnolóxica continuán presionando por levantar a moratoria.
3- México é o centro de orixe do millo.
4- O acaparamento de terra volveuse un fenómeno común no continente. Grandes empresas transnacionais, sociedades anónimas, fondos especulativos e inversionistas individuais viñeron apropiándose de importantes extensións de terras
5- O nome da campaña na actualidade é: "As Sementes Patrimonio dos Pobos ao Servizo da Humanidade"
Nenhum comentário:
Postar um comentário