Ignacio Ramonet. Artigo tirado de aquí.O artigo é un extracto do libro L’Explosion du journalisme. Des médias de masse à la masse de médias –A explosión do xornalismo: dos medios de masa á masa de medios–, Editions Galilée, 2011. Fala da crise da prensa escrita e da nova cartografía dos medios por mor do xurdir de Internet, as redes sociais (Facebook, Twitter) e WikiLeaks.
A procura de rendibilidade leva aos medios de comunicación a preguntarse máis ca nunca sobre o tipo de informacións que lle gustaría ler ao público.
Parten dunha constatación: á meirande parte da xente interésalle verdadeiramente menos do 15 por cento do que publican os xornais. Habería entón un problema de oferta, que non se correspondería, ou non dabondo, coa demanda. Xorden daquela dúas preguntas: que tipo de informacións ofertar? E cando facelo exactamente?
Preguntas tan antigas como os medios masivos, ás que, por primeira vez, Internet podería permitir responder coa axuda dalgúns novos instrumentos. Entre outros, Google Trends, un servizo que ofrece a posibilidade de “coñecer a frecuencia con que un termo foi escrito no motor de procura de Google, coa posibilidade de coñecer eses datos por rexión e por idioma” [1]. Así, pódese saber, en tempo real, cales son os temas de actualidade que máis interesan aos internautas nun intre dado.Partindo desta información, Google News puxo a punto un servizo de balde, agregador de informacións en liña que presenta, de xeito automatizado, artigos tomados de xeito continuo de innumerábeis fontes da rede e, en particular, dos demais medios. (…) [Pero] o gran pioneiro dunha fórmula nova de “artigos a pedido” é o sitio estadounidense Demand Media (www.demandmedia.com) creado en 2006. Segundo o seu Manifesto, fixouse a “misión” de “satisfacer a demanda mundial de contidos de valor comercial” [2]. Pero non de calquera contido, dado que o seu moi ambicioso obxectivo é “crear contidos que resolvan problemas, respondan aos interrogantes, permitan aforrar cartos, fagan gañar tempo e fagan feliz á xente” [3]. O medio-felicidade!
Como o fai? É moi simple, explica unha xornalista: “Para determinar que temas deben ser tratados, o algoritmo de Demand Media toma en conta os termos máis buscados en Internet, as palabras chave máis solicitadas polos publicitarios, e a existencia ou non de artigos relativos a eses temas na rede. Pon sobre a balanza o que queren saber os internautas e até que punto os anunciantes están dispostos a pagar para aparecer xunto a eses temas. Unha vez que a demanda foi identificada polo algoritmo, os temas a tratar póñense en liña en Demand Studio, a plataforma pola que pasan os 10.000 redactores e videastas freelance que fornecen á sociedade artigos e vídeos. A estes últimos abóndalles con inscribirse no Studio e esperar os pedidos dos temas que alí se exhiben; ás veces 62.000 suxestións nun só día. Págaselles por artigo –10 dólares– ou por vídeo –20 dólares. [4]
Demand Media inventou así, coa industrialización masiva da produción de contidos en liña, a información low cost. A título de exemplo, durante o segundo trimestre de 2010, os seus 10.000 colaboradores produciron, de media, preto de 6.000 artigos escritos ou vídeos, por día! (…) Por suposto, a semellante ritmo, non debe esperarse unha información de calidade. Pero este sitio converteuse no máis importante contribuínte de YouTube, ao que lle prové entre 10.000 e 20.000 vídeos por mes, que xeran ao redor de 1,5 millóns de páxinas vistas por día… E, fenómeno raro aínda no eido dos medios de comunicación en liña, Demand Media é un negocio que funciona: en 2009 a súa facturación estimábase entre 200 e 300 millóns de dólares.
Co mesmo espírito, un dos portais máis populares da rede e gran rival de Google, Yahoo!, creou en Estados Unidos, en xullo de 2010, un sitio de información, The Upshot, no que os temas tratados tampouco están determinados por xornalistas senón só polas estatísticas de procura dos internautas no conxunto da rede Yahoo!, e particularmente no seu sitio agregador de informacións Yahoo! Noticias [5]. Por outra banda, en maio de 2010 Yahoo! mercou unha empresa estadounidense especializada na produción de contidos low cost “a pedido”, Associated Content. “Os seus traballadores pasan revista a máis de 50.000 artigos, imaxes, sons e vídeos propostos, cada mes, por uns 380.000 contribuíntes independentes que producen todo tipo de artigos sobre os temas máis variados” [6]. Aos internautas que desexan escribir e ser publicados, Associated Content explícalles que, ademais, poden gañar algo de diñeiro, porque a empresa foi creada “coa idea de que calquera que ofreza informacións instrutivas, críticas, guías, entrevistas, editoriais e outros, debe poder ser pagado e remunerado pola súa pericia” [7].
Dalgún xeito, trátase dunha “masificación planetaria” da colaboración. A estas plataformas dinlles “granxas de contidos” ou “fábricas de información”. Quen merca esas informacións “a tarifas reducidas”? “Asociacións, sociedades, sitios de internet, revistas e grupos de prensa, empresas que desexan aumentar a súa audiencia natural e polo tanto as súas vendas, os seus ingresos publicitarios ou a cantidade de potenciais clientes” [8].
O grupo estadounidense AOL, un dos pioneiros en Internet, hoxe separado do grupo Times Warner e en fase de forte reestruturación, decidiu á súa vez “reposicionarse como empresa de información” [9]; con este propósito mercou, en febreiro de 2011, o diario en liña The Huffington Post. AOL lanzou en 2010 a súa propia “granxa de contidos”, Seed.com, que recibe artigos de mozos nóveles no xornalismo, a literatura ou a fotografía sobre temas extremadamente diversos –entretementos, saúde, deportes, animais domésticos, novas tecnoloxías, economía e finanzas, viaxes, política– para difundilos nos seus numerosos sitios especializados –Daily Finance, Stylelist.com, AOL Travel, Moviefone, Wow.com, AOL Food, etc. Como explica Saul Hansell, un dos responsábeis de Seed.com, ex reporteiro de The New York Times, “trátase simplemente de retomar o modelo das colaboracións xornalísticas tal e como sempre existiu, e de facelo moito máis eficaz” [10]. (…)
Tamén en Europa comezan a crearse este tipo de “granxas de contidos”. Populis, de orixe italiana, é a plataforma líder, cuxo presuntuoso slogan proclama: “Cando a creación de contido se atopa coa ciencia da web”. Reivindica máis de 18 millóns de visitantes únicos por mes. Os seus responsábeis estableceron unha base de datos duns 16 millóns de temas que interesan tanto aos internautas como a eventuais anunciantes, cuxas publicidades serían exhibidas xunto cos artigos. Estes non están escritos por xornalistas profesionais senón por “redactores freelance”, afeccionados apaixonados por un tema preciso, que saben escribir correctamente e cuxas candidaturas son solicitadas polo sitio. A tarifa das colaboracións varía de 5 a 150 euros segundo a dimensión do artigo e a calidade da escritura.
En Francia tamén xorden sitios de contidos a pedido [11]. Así, Wikio, portal europeo de indexación de fluxos de información, seduce a uns 3 millóns de visitantes únicos por mes. O seu sitio LesExperts.com presenta artigos “sobre todo de vida práctica [12]” establecidos en función dos temas plebiscitados polos internautas. A súa ambición é ofertar ao redor de 100.000 artigos por mes redactados por un exército de blogueiros remunerados cun fixo no intre da aceptación do artigo, máis un complemento variábel en función da audiencia dos artigos, dos ingresos publicitarios e da experiencia do blogueiro. En troques, a revista en liña canadense Suite101, presente en Francia desde setembro de 2009 (www.suite101.fr), non paga por artigo aos seus colaboradores freelance. Só lles paga o que chama “ingresos publicitarios” cando os avisos publicitarios, vendidos a tarifas moi vantaxosas, e difundidos cos artigos, son “cliqueados” polos internautas. Agora ben, unha enquisa estadounidense sobre a economía en liña mostrou, en 2010, que o 79% dos lectores de informacións na rede non cliquean nunca, ou moi raramente, unha publicidade [13]. Ávidos de “reducir custos” a expensas dos xornalistas, os grupos de prensa tradicionais comezan a mostrar interese por estes novos métodos de produción “participativa” de contidos. Así, o grupo de prensa alemán Hubert Burda Media, propietario de 186 revistas nunha decena de países, adquiriu entre o 35 e o 40% do capital do sitio Suite101.
Poden estas “fábricas de información” competir cos medios de información clásicos ou os sitios “en liña” producidos por xornalistas profesionais? A maior parte dos donos destas “granxas de contidos” pensan que non, por dúas razóns: en primeiro lugar, consideran que o nicho dos sitios de actualidade está saturado; logo, afirman que de ningún xeito buscan inserirse neles. Os artigos que ofertan –curtos, doados, consensuais– refírense sobre todo á vida práctica, ao “xeito de vivir-mellor cotidianamente”, aos consellos de tipo self help –autoaxuda–, ás recomendacións en materia de saúde, cartos, emprego, entretemento, viaxes… Estes sitios de contidos low cost buscan sobre todo grandes volumes de audiencia para vender publicidade a moi baixos prezos e apostar a unha “economía do click”. Presidente e fundador de Populis, Luca Ascani pensa que o seu sitio pode, de todos os xeitos, revelarse como complementario: “En internet, do 20 ao 25% da información consumida provén dos medios tradicionais, do 60 ao 65% de procuras, e ao redor do 15% dos contidos compartidos a través das redes sociais. Nós tentamos cubrir esas tres zonas e achegar respostas adecuadas” [14].
Con todo, coa crise dos medios, algúns sitios de balde de información en liña observan de preto o éxito das “granxas de contidos” […] mesmo certos diarios de referencia pensan nelas. O grupo estadounidense The Washington Post Company, editor do soado xornal, adquiriu en xullo de 2010 iCurrent, unha start-up que propón aos internautas consultar un “xornal adaptado aos seus centros de interese”. Está concibido automaticamente mediante a agregación dos contidos de 27.000 sitios de prensa e de blogs ofertados ao internauta, que pode afinar esas propostas [15]. Esta perspectiva espanta especialmente a Bill Keller, director de The New York Times: “Non deixaría o destino da información nas mans de Google” [16].
Nenhum comentário:
Postar um comentário