O FMI axuda aos "porcos" de Europa

Manoel Santos

Os chamados Programas de Axustamento Estrutural fan fundamentalmente referencia ás condicións impostas polo Fondo Monetario Internacional (FMI) –coa inestimábel axuda do Banco Mundial– a un país para darlle respaldo financeiro en forma de axudas –que realmente son créditos a intereses abusivos– para afrontar un problema de pagamentos internacionais (como a débeda) e, deste xeito, non ficar fóra do sistema. Xurdiron a comezos da década de 1980 como resposta das institucións de Bretton Woods á crise da débeda. Sobre o papel tentaban corrixir o que se consideraban excesivos déficit dos orzamentos públicos e das balanzas de pagamentos. Ao cabo, eran en primeiro lugar plans de austeridade. Porén, en segundo e máis importante lugar, os ditos plans de axustamento, co pretexto de eliminar a pobreza e instaurar a democracia, obrigaban a aliñarse coas políticas neoliberais si ou si. Para entrar neles, esixíase o fomento da competencia, o control da inflación reducindo o gasto social, a apertura e liberalización do mercado, a devaluación das moedas locais, a privatización de empresas públicas, a eliminación dos atrancos alfandegueiros á entrada das transnacionais, etc. O resultado foi a desfeita, ambiental e estrutural, de moitos países do Sur, que perderon autonomía, mudaron en dependentes do sistema financeiro internacional e caeron mergullados na eterna débeda externa, mais tamén no aumento do desemprego, da violencia e da pobreza provocada por este primario piar daquel Consenso de Wáshington que foi cruelmente ensaiado por vez primeira no Chile de Pinochet, baixo a batuta dos trstemente famosos Chicago Boys. África, e especialmente América Latina, teñen xa que logo sobrada experiencia no que falamos.

Os PIGS, novo laboratorio neoliberal

Os plans de axustamento estrutural parecen agora chegar a Europa da man, novamente, do FMI, que nunca se viu en tal. De denostado e case en quebra hai tres anos –moitos países, entre eles Brasil, saldaran as súas débedas co FMI para librarse das súas poutas– pasou a se facer cunha das economías máis poderosas do mundo.

A antidemocrática entidade financeira internacional está entre as principais causantes da crise financeira global, mais paradoxalmente foi lexitimada polo G20 –que á súa vez non ten lexitimidade algunha (en Nacións Unidas hai máis de 190 Estados)– para mudar en solucionador global. O raposo no galiñeiro. Grecia será a primeira damnificada, e os seus cidadáns e cidadás caeran na depresión con ela. Como di Tom Kucharz, de Ecologistas en Acción: “O plan de rescate someterá á poboación a fortísimos axustamentos orzamentarios e limitará a soberanía helena con draconianas medidas económicas impostas pola UE, máis aló do xa duro Pacto de Estabilidade e Crecemento”. Claro que despois lle seguirán Irlanda, Portugal, España…, conxunto de países que na Unión Europea son coñecidos desprezativamente como PIGS, ou porcos.

O neoliberalismo é insaciábel, de xeito que Europa comeza a beber da súa propia menciña, malia que non son precisamente os seus habitantes máis poderosos a quen se lle expenden as receitas.