As políticas económicas de todos os gobernos encamiñan o mundo a un desastre do que só os que mandan serán responsábeis.
Aínda que os mercados de capitais seguen fortes, o pano de fondo económico global segue deteriorándose a medida que a contracción fiscal avanza. Os mercados de materias primas disparáronse de consuno coa caída do dólar, aínda cando hai indicios de que se retarda o crecemento no mundo emerxente. A economía xaponesa está polo chan, a economía estadounidense, contra o que algúns pensaban, non conseguiu levantar cabeza (cunha taxa de crecemento esperada de apenas o 2% para o primeiro trimestre) e a economía europea anda atrasada polo seu propio declive. O mercado estadounidense de valores tamén se disparou, a pesar da ameaza dun elevadísimo prezo da gasolina, dos decepcionantes datos sobre o crecemento económico e da ambigua imaxe ofrecida polos ingresos.
A economía estadounidense vai mal
O novo tema no mercado parece ser que a Fed, a diferenza doutros bancos centrais, manterase na práctica de políticas monetarias de extrema facilitación, e de aquí da tendencia a fomentar a debilidade do dólar, a alza dos prezos das accións e uns prezos das materias primas disparados. Porén as informacións, segundo as cales o crecemento real do PIB caeu drasticamente no primeiro trimestre de 2011 proban que o conxunto das políticas actuais, empeñadas no recorte do gasto, non funcionan. Se os prezos da gasolina se disparan ao nivel de xuño de 2008, non farán senón seguir debilitando a unha economía xa suficientemente débil. Os consumidores non se deixarán ver por Walmart a fins de mes, porque se quedaron xa sen diñeiro. Os prezos inmobiliarios seguen caendo.
Ao propio tempo, o debate político céntrase nos límites da débeda pública, que expira nunhas poucas semanas. Os conservadores ameazan, unha vez máis, con non prorrogar eses límites, aínda se nada menos que un personaxe como Warren Buffett deixou dito que iso sería a "acción máis asasina" xamais perpetrada polo Congreso.
A economía europea vai mal, tamén Alemaña
O espectáculo dunha zona euro que, en crecente proceso de implosión, segue enterquecidamente empeñada na austeridade fiscal cun celo só digno de fanáticos relixiosos non parece contribuír demasiado a alterar o debate en curso no noso país. Moitos gobernos europeos enfróntanse a unha crise fiscal por mor do seu fracaso á hora de promover obxectivos públicos e conseguir os fondos necesarios para manter os programas xa existentes. Só as intervencións do BCE están a salvar ao conxunto do sistema do esborralle total, pero o subxacente problema de solvencia dos Estados membros individuais faise peor a cada día que pasa. Os euroxefes están a fracasar, e con toda probabilidade, tamén fracasará a resistencia política á política económica racional.
A semana pasada tivemos ruidosa sorpresa negativa co esborralle dun 2,1% da venda comerciante polo miúdo en Alemaña, a maior economía de Europa. Posto que os analistas non esperaban cambios, ese dato resulta perturbador e suxire que os problemas da eurozona se están estendendo agora desde os pequenos países da periferia -Irlanda, Portugal, Grecia- aos países do núcleo. O euro máis forte, a retardación dalgunhas economías do mundo emerxente e a severidade fiscal, todo iso, amalgamado, podería estar a conspirar contra unhas exportacións alemás que agora serían máis débiles do esperado. E o debilitado gasto orzamentario de Alemaña podería traer consigo unha significativa decepción no resto de Europa.
España, o eurodesastre do día
Mentres Alemaña asoma no horizonte, o eurodesastre do día é a caída dun 8% interanual da venda comerciante polo miúdo en España. Un país cunha taxa de paro do 21,3%. O seu sector da construción segue probablemente caendo, e o seu goberno procederá sen dúbida a máis recortes. A balanza comercial española está a deteriorarse, e máis que seguirá deteriorándose co presente tipo de cambio, salvo que se dese un desastroso esborralle da demanda interna. España era a peza de dominou que supostamente non caería en *Eurolandia. Outra idea caída.
Namentres, o que ocorre en Irlanda fai que as pezas *dramatúrgicas de Samuel *Beckett parezan, en comparación, comedias da Restauración. Ao que alí enfróntanse é a algo parecido ao que se enfrontaron os *islandeses o ano pasado: deben os votantes rexeitar co seu sufraxio un rescate pago polo contribuínte aos acredores estranxeiros? Como Islandia, Irlanda enfróntase a unha débeda devastadora porque o seu goberno cargou cos pasivos dos seus *sobredimensionados bancos, que habían ido realizando *empréstitos por toda *Eurolandia. Con todo, a diferenza de Islandia, os pasivos dos bancos irlandeses están denominados na moeda de uso en Irlanda, o euro. Como calquera outro país na zona euro, o "Tigre Celta" abandonou a súa moeda soberana cando entrou no euro. Na práctica, pasou a ser algo parecido a un estado federado norteamericano en *Eurolandia, o que significa que ten pouca marxe política interno para usar políticas monetarias ou fiscais para lidar coa crise. A economía irlandesa segue *despeñándose por un abismo de *deflación, e a quebra e consecuente reestruturación da débeda parece cada vez máis a opción máis probable, a menos que o BCE ou a Unión Monetaria Europea (*UME), ou algunha outra entidade, acudan no seu socorro para aliviar os seus *cuitas debedoras. O certo é que iso estaría no interese da *UME, pois boa parte da débeda bancaria garantida polo goberno irlandés está en mans foráneas, en bancos da UE; pero a enorme e crecente oposición política a iso que se rexistra nos Estados máis ricos membros da UE (Finlandia e Alemaña, por exemplo) faio farto improbable. A quebra e unha posible expulsión da eurozona (con todos os problemas *sistémicos que iso exporía a Europa) son cada vez máis probables.
China e Asia van mal
En Asia non andan moito mellor as cousas. A produción industrial de Xapón está a caer moito, moito máis do que calquera puido imaxinar. O mesmo ocorre co consumo familiar. Impera aínda en Tokio o destrutivo estilo de pensamento propio do *FMI, e o goberno xaponés está secuestrado por unha cuadrilla de terroristas do déficit, convencidos de que nada poden facer para financiar unha xenuína reconstrución o país.
Os datos económicos procedentes de China son tan malos, que resulta difícil valorar o que alí está a ocorrer. Pero hai indicios suficientes para pensar que a economía tamén se retardou no cuarto trimestre do pasado ano, e aínda máis no primeiro deste ano. E *diríase que hai dúas razóns para esperar unha *ulterior retardación:
1) Os chineses manteñen unha política monetaria restritiva en resposta ás crecentes presións inflacionistas. Desgraciadamente, escalar os tipos mediante aumentos directos dos tipos de interese non é a vía adecuada para conseguilo, porque o consecuente aumento nos intereses *dimanantes dos ingresos dos *ahorristas virá engadirse á demanda agregada a través das canles dos intereses do ingreso, empeorando a súa inflación. Respondendo a iso, *Beijing está xa empezando a pór por obra controles do crédito que retardan a demanda, como o fan tamén os *estabilizadores automáticos que operan a través do maior crecemento nominal: redución de pagos por transferencia ou maior recadación fiscal, por exemplo. En xeral, este tipo de políticas *entrañan unha considerable contracción da política fiscal e levan a unha aterraxe durísima.
2) A proporción do investimento fixo chinesa en relación co seu PIB é tan alta, que resulta dificilmente sustentable. Un tipo de cambio real á alza está sen dúbida pondo nun brete a moitas empresas, o que debería traer consigo unha diminución do seu investimento fixo. Operouse un gran cambio na composición do investimento fixo chinesa, que se desprazou das industrias rendibles que poden *autofinanciarse aos proxectos de gobernos locais, que son extremadamente dependentes da débeda e teñen unha capacidade de *autofinanciación farto limitada. Ese cambio cara a uns sectores máis dependentes da débeda debería ter un impacto negativo no investimento fixo, xa sexa a medio prazo ou con algún atraso.
Todo contado, non arroxa precisamente unha imaxe moi *halagüeña da economía mundial. E a cousa é peor aínda, se tenche en conta que os debates económicos imperantes están fortemente nesgados a favor de *ulteriores recortes do gasto público nunha época na que as taxas de crecemento están a caer e as de desemprego, subindo. En suma: a traxedia humana que estamos a experimentar trae toda, da cruz á data, a marca da estupidez política. Pero cando permitiron os neoliberais que os feitos se atravesen no camiño dunha boa teoría?
Nenhum comentário:
Postar um comentário