A austeridade preséntase por parte dos neoliberais como a inevitable resposta a un déficit e unha débeda públicos provocados por un gasto público excesivo que a crise fai insostible. Parece coma se a crise fose unha forza estraña que non tivera nada que ver coas políticas neoliberais aplicadas nos últimos lustros.
Para empezar cómpre ter presente que nin o gasto público alcanza aquí o nivel medio dos países europeos –antes da crise estaba oito puntos por debaixo– nin se desbocou na última década senón que permaneceu estancado respecto ao PIB.
O déficit explícase sobre todo pola caída dos ingresos, pero isto non se debe só á crise senón en grande medida ás reformas fiscais favorables aos ricos e ao capital introducidas durante a década da bonanza ficticia (eliminación do imposto de Patrimonio; baixa do tipo máximo do IRPF do 46% ao 43%; forte reducción no Imposto de Sociedades e no de Sucesións; bonificacións do 99% dos beneficios das Sicav e fondos de investimento de todo tipo, etcétera). Con elas, os ingresos públicos dependen cada vez máis dos salarios –IRPF– e do consumo –IVE– ao tempo que se volven moi sensibles ao ciclo.
A política de recortes salariais tampouco é algo que apareza coa crise senón que ven sendo o santo e seña das políticas desde os anos oitenta –reiterado en todos os informes do Banco de España, FMI, OCDE e todos os bancos.
De feito, as rendas salariais perderon máis de 10 puntos porcentuais na distribución da renda e esa é xustamente a causa do elevado endebedamento das familias (90% do PIB), como vía ficticia impulsada polas finanzas para soster o nivel de consumo (que á súa vez garantiu unha alegría ficticia de recadación fiscal que facilitou os agasallos fiscais permanentes aos ricos).
A política de recorte do gasto en educación e en sanidade tampouco é de hoxe. Do mesmo xeito que as sucesivas medidas para impulsar ou forzar a súa privatización. Hai máis dunha década que se lanzou a nivel europeo o plan de reforma do ensino superior cuxa principal finalidade –máis alá de aspectos colaterais– era reducir o gasto público acurtando o número de anos das licenciaturas –cousa que xa conseguiron– e favorecendo a privatización. O mesmo cabe dicir do gasto sanitario e doutros gastos sociais. O debate do copago vén de lonxe, igual que a reducción das pensións públicas e a promoción dos fondos privados de pensións.
O ataque frontal aos servizos públicos e á propia administración pública arrancou hai unha década con dúas medidas estrela: a proposta da Directiva Bolkestein para a liberalización e privatización dos servizos públicos e a máis sibilina pero moi efectiva norma de obrigar a reducir emprego público impedindo repoñer tan só un 25% –agora o 10– das xubilacións e baixas.
Para o único que non había –nin parece haber agora– restriccións é para alimentar o negocio dos grandes lobbies: grandes infraestruturas, concesións e contratos públicos, externalizacións masivas... Ademais de rescatar as finanzas.
Polo tanto, nada novo baixo os neboeiros da crise que non estivera en acción nos anos precedentes da brillante burbulla financeira. Tan só a luz dunha incómoda constatación: foi ese modelo guiado polas finanzas –que agora se pretende radicalizar– o que nos afundiu no foxo no que estamos.
Só a cegueira dos intereses dos que teñen o control dos verdadeiros resortes do poder e a miserable servidume da mediocre clase política profesionalizada poden explicar que se persevere na radicalización dun modelo a todas luces fracasado. O dramático é que –sen saír dese modelo– a propia implementación de medidas de axuste e austeridade crea as condicións para novas roldas de axuste, nunha espiral sen fin.
Nenhum comentário:
Postar um comentário