EXÉRCITO ZAPATISTA DE LIBERACIÓN NACIONAL
MÉXICO
8 de Xullo de 1996
A: A reunión "Uruguai por Chiapas".
Montevideo, Uruguai.
Na alargada e dolorosa América Latina.
De: Subcomandante Insurxente Marcos.
Montañas do Sueste Mexicano.
Na alargada e dolorosa América Latina.
Atención: Eduardo Galeano.
Irmáns e irmás do Uruguai e, sobre todo, do "Uruguai por Chiapas":
Irmán Galeano:
Espero que todos os que se atopan aí reunidos me permítan dirixirme a eles a través teu. Como é evidente, pasei ao tuteo sen tramite algún. Non porque entrase en confianza (a soa perspectiva de que, dinme, no Uruguai "entrar en confianza" implica pór no medio palabra e mate, atérrame), senón porque alguén me dixo que no Uruguai a xente boa é informal e non se anda con cerimonias e caravanas. Non se se a xente boa sexa, necesariamente, informal. Mais si sei que son bos todos os que hoxe se reúnen na patria do meu xeneral Artigas para tender a ponte necesaria e posíbel para vir até a rebelde dignidade dos indíxenas mexicanos. Así as cousas, desculpa o tuteo e manda de retache un manual de bos costumes uruguaios para irme adaptando á miña futura nacionalidade. Ollo: podes prescindir de mandar o mate.
Ben. Segundo leo nalgún cable noticioso, hai por aí músicos, poetas, actores, condutores de tv, sacerdotes defensores dos dereitos humanos e futbolistas. A axencia de noticias non fala de que vaian tomar mate. Isto alíviame un pouco e por iso atrévome a escribirche e, a través teu, escribirlles a todos os que aí están. Que eu saiba, non é posíbel (aínda) obrigar a ninguén a tomar mate por correo. Polo demais, o cable de noticias non dá ningunha pista. De feito, para min todos os uruguaios son músicos, poetas, actores, condutores, defensores dos dereitos humanos e futbolistas simultaneamente. Entón talvez estás aí ti só. Talvez é certo iso de que para facer unha reunión, un mitin ou un acto de masas, só se necesita unha persoa e un mate ben quente. No entanto, non creo que esteas só. Teño certeza de que non son poucos os uruguaios que abriron cabeza e corazón á palabra dos indíxenas zapatistas. En todo caso, é claro que hai suficientes para que nós, desde acá, sintamos o camiñar de vostedes até nós.
Quixese dicirlle todo o que todos acó sentimos cando nos decatamos que terían esta reunión que pon do mesmo lado a dous ceos e dous chans igualmente dignos e doentes. Non podo dicirlles todo. Xa Benedetti explicounos antes que "un non sempre fai o que quere, un non sempre pode. Porén ten dereito a non facer o que non quere". E o que non quero é limitarme a un "saúdo fraternal e revolucionario" e os etcéteras que tanto alargan distancias e desinterese. Así que teño dereito a non facelo. En troques si podo falarlles un pouco de...
O Olivio é un neno arteiro. Ten menos de 5 anos e aínda está dentro do límite mortal que aniquila a milleiros de infantes indíxenas nestas terras. As probabilidades de que o Olivio morra por doenzas curábeis denantes dos 5 anos é a máis alta deste país que se chama México. Pero o Olivio esta vivo aínda. O Olivio presúmese de ser amigo do "Zup" e de xogar fútbol co Maior Moisés. Bo, iso de xogar fútbol é arrogante. En realidade, o Maior limítase a patear o balón o suficientemente lonxe como para librarse dun Olivio que considera, como calquera neno o faría, que o traballo máis importante dos oficiais zapatistas é xogar cos nenos. Eu observo de lonxe. O Olivio patea o balón cunha decisión que dá calafríos, sobre todo se te imaxinas que esa patada podería ter o teu nocello como destino. Mais non, o destino da patada do Olivio é un pequeno balón de plástico. Bo, isto tamén é un dicir. En realidade a metade da patada e da forza queda no lodo da realidade chiapaneca e só unha parte proxecta o balón por un rumbo errático e próximo. O Maior dá un patadón e a pelota pasa ao meu carón e vaise moi lonxe. O Olivio corre decididamente detrás do esférico (léase isto, e o que segue, con voz de comentarista de fútbol por televisión ou radio). Esquiva axilmente un tronco tirado e unha raíz xa non tan oculta, gambetea e dribla dúas chuchitos ("cachorros" para os chiapanecos) que de seu xa fuxían aterrados ante o avance implacábel, decidido e relampagueante do Olivio. A defensa quedou atrás (ben, en realidade a "Yeniperr" e o Jorge están sentados e xogando co bulleiro, mais o que quero dicir é que non hai inimigo á fronte) e o arco contrario está inerme ante un Olivio que aperta os poucos dentes que ten e enfila o balón como locomotora desvielada. O respectábel, na bancada, colga na tarde un silencio expectante (Ben, a verdade é que só eu estou atento ao desenlace, o Maior xa se foi, e é difícil falar de silencio con tanto grilo entoando á tardeciña que se fai mate no Uruguai e pozol azucrado nas montañas do Sueste Mexicano). O Olivio chega, por fin!, fronte do balón e, cando toda a galaxia espera un furo que rompa as redes (ben, a verdade é que, detrás do suposto marco inimigo, só hai un acahual con ramas, espiñas e bexucos, mais serven como redes), e xa empeza a subir, dos cuadrís á gorxa, o berro de "gooool!", cando todo está listo para que o mundo demostre que se merece a si mesmo, xusto entón é cando o Olivio decide que xa estivo bo de correr detrás da pelota e que ese paxaro negro que fedella non o pode facer impunemente e, súbito, o Olivio muda de dirección e de profesión e vai pola súa tiradora para matar, di, ao paxaro negro e levar algo á cociña e ao bandullo. Foi algo, como dicirche?... algo anticlimático ("moi zapatista", diría o meu irmán), moi tan incompleto, moi tan inacabado, coma se un bico quedase colgado nos beizos e ninguén nos fixese o favor de recollelo.
Eu son un afeccionado discreto, serio e analítico, deses que revisan as porcentaxes e os historiais de equipos e xogadores e poden explicar perfectamente a lóxica dun empate, un triunfo ou unha derrota, sen importar cal se dea. En fin, un siareiro deses que despois se explican a si mesmos que non hai que pórse triste pola derrota do preferido, que era de esperar, que na que segue haberá un repunte, que outros etcéteras que enganen ao corazón coa inútil tarefa da cabeza. Mais nese momento perdín os estribos e, como siareiro que ve atraizoados os valores supremos do xénero humano (é dicir, os que co fútbol teñen que ver), saltei das bancadas (en realidade estaba sentado nun tallo) e enfileime, furioso, a reclamarlle ao Olivio a súa falta de decoro, de profesionalismo, de espírito deportivo, de ignorante da lei sacra que manda que o futbolista se debe á afección de maneira total. O Olivio veme vir e sorrise. Eu detéñome, párome en seco, quedo xeado, petrificado, inmóbil. Pero non te creas, Eduardo, que é por tenrura que me deteño. Non é o tenro sorriso do Olivio o que paraliza. É a tiradora que ten nas mans...
Pois si, Eduardo. Xa sei que é moi evidente que trato de facerlles un símil da tenra furia que nos fai hoxe soldados para que, mañá, os uniformes militares só sirvan para os bailes de disfraces e para que, se un debe pórse uniforme, sexa o que se usa para xogar, por exemplo, fútbol.
Saúde a esa inquietude creadora que os reúne e faios voltear cara a nós. Saúde a todos os que aí se xuntan e nos falan e escoitan. Espero, esperamos, que todo lles saia ben e que, axiña, podamos saudalos acá, no Encontro Intercontinental pola Humanidade e contra o Ultraliberalismo.
Vale. Saúde e un balón que, como os soños, chegue ben alto.
Desde as montañas do Sueste Mexicano.
Subcomandante Insurxente Marcos.
México, Xullo de 1996.
P.D.- Sorte coa dixestión do mate. Avisen se chegou este escrito e os seus anexos. Ah! E non esquezan dicirme en que lugar da táboa de posicións vai "O Peñarol", equipo cuxa fama chegou ao México da miña infancia como deberan chegar todas as noticias, é dicir, cun balón de fútbol.
MÉXICO
8 de Xullo de 1996
A: A reunión "Uruguai por Chiapas".
Montevideo, Uruguai.
Na alargada e dolorosa América Latina.
De: Subcomandante Insurxente Marcos.
Montañas do Sueste Mexicano.
Na alargada e dolorosa América Latina.
Atención: Eduardo Galeano.
Irmáns e irmás do Uruguai e, sobre todo, do "Uruguai por Chiapas":
Irmán Galeano:
Espero que todos os que se atopan aí reunidos me permítan dirixirme a eles a través teu. Como é evidente, pasei ao tuteo sen tramite algún. Non porque entrase en confianza (a soa perspectiva de que, dinme, no Uruguai "entrar en confianza" implica pór no medio palabra e mate, atérrame), senón porque alguén me dixo que no Uruguai a xente boa é informal e non se anda con cerimonias e caravanas. Non se se a xente boa sexa, necesariamente, informal. Mais si sei que son bos todos os que hoxe se reúnen na patria do meu xeneral Artigas para tender a ponte necesaria e posíbel para vir até a rebelde dignidade dos indíxenas mexicanos. Así as cousas, desculpa o tuteo e manda de retache un manual de bos costumes uruguaios para irme adaptando á miña futura nacionalidade. Ollo: podes prescindir de mandar o mate.
Ben. Segundo leo nalgún cable noticioso, hai por aí músicos, poetas, actores, condutores de tv, sacerdotes defensores dos dereitos humanos e futbolistas. A axencia de noticias non fala de que vaian tomar mate. Isto alíviame un pouco e por iso atrévome a escribirche e, a través teu, escribirlles a todos os que aí están. Que eu saiba, non é posíbel (aínda) obrigar a ninguén a tomar mate por correo. Polo demais, o cable de noticias non dá ningunha pista. De feito, para min todos os uruguaios son músicos, poetas, actores, condutores, defensores dos dereitos humanos e futbolistas simultaneamente. Entón talvez estás aí ti só. Talvez é certo iso de que para facer unha reunión, un mitin ou un acto de masas, só se necesita unha persoa e un mate ben quente. No entanto, non creo que esteas só. Teño certeza de que non son poucos os uruguaios que abriron cabeza e corazón á palabra dos indíxenas zapatistas. En todo caso, é claro que hai suficientes para que nós, desde acá, sintamos o camiñar de vostedes até nós.
Quixese dicirlle todo o que todos acó sentimos cando nos decatamos que terían esta reunión que pon do mesmo lado a dous ceos e dous chans igualmente dignos e doentes. Non podo dicirlles todo. Xa Benedetti explicounos antes que "un non sempre fai o que quere, un non sempre pode. Porén ten dereito a non facer o que non quere". E o que non quero é limitarme a un "saúdo fraternal e revolucionario" e os etcéteras que tanto alargan distancias e desinterese. Así que teño dereito a non facelo. En troques si podo falarlles un pouco de...
O Olivio é un neno arteiro. Ten menos de 5 anos e aínda está dentro do límite mortal que aniquila a milleiros de infantes indíxenas nestas terras. As probabilidades de que o Olivio morra por doenzas curábeis denantes dos 5 anos é a máis alta deste país que se chama México. Pero o Olivio esta vivo aínda. O Olivio presúmese de ser amigo do "Zup" e de xogar fútbol co Maior Moisés. Bo, iso de xogar fútbol é arrogante. En realidade, o Maior limítase a patear o balón o suficientemente lonxe como para librarse dun Olivio que considera, como calquera neno o faría, que o traballo máis importante dos oficiais zapatistas é xogar cos nenos. Eu observo de lonxe. O Olivio patea o balón cunha decisión que dá calafríos, sobre todo se te imaxinas que esa patada podería ter o teu nocello como destino. Mais non, o destino da patada do Olivio é un pequeno balón de plástico. Bo, isto tamén é un dicir. En realidade a metade da patada e da forza queda no lodo da realidade chiapaneca e só unha parte proxecta o balón por un rumbo errático e próximo. O Maior dá un patadón e a pelota pasa ao meu carón e vaise moi lonxe. O Olivio corre decididamente detrás do esférico (léase isto, e o que segue, con voz de comentarista de fútbol por televisión ou radio). Esquiva axilmente un tronco tirado e unha raíz xa non tan oculta, gambetea e dribla dúas chuchitos ("cachorros" para os chiapanecos) que de seu xa fuxían aterrados ante o avance implacábel, decidido e relampagueante do Olivio. A defensa quedou atrás (ben, en realidade a "Yeniperr" e o Jorge están sentados e xogando co bulleiro, mais o que quero dicir é que non hai inimigo á fronte) e o arco contrario está inerme ante un Olivio que aperta os poucos dentes que ten e enfila o balón como locomotora desvielada. O respectábel, na bancada, colga na tarde un silencio expectante (Ben, a verdade é que só eu estou atento ao desenlace, o Maior xa se foi, e é difícil falar de silencio con tanto grilo entoando á tardeciña que se fai mate no Uruguai e pozol azucrado nas montañas do Sueste Mexicano). O Olivio chega, por fin!, fronte do balón e, cando toda a galaxia espera un furo que rompa as redes (ben, a verdade é que, detrás do suposto marco inimigo, só hai un acahual con ramas, espiñas e bexucos, mais serven como redes), e xa empeza a subir, dos cuadrís á gorxa, o berro de "gooool!", cando todo está listo para que o mundo demostre que se merece a si mesmo, xusto entón é cando o Olivio decide que xa estivo bo de correr detrás da pelota e que ese paxaro negro que fedella non o pode facer impunemente e, súbito, o Olivio muda de dirección e de profesión e vai pola súa tiradora para matar, di, ao paxaro negro e levar algo á cociña e ao bandullo. Foi algo, como dicirche?... algo anticlimático ("moi zapatista", diría o meu irmán), moi tan incompleto, moi tan inacabado, coma se un bico quedase colgado nos beizos e ninguén nos fixese o favor de recollelo.
Eu son un afeccionado discreto, serio e analítico, deses que revisan as porcentaxes e os historiais de equipos e xogadores e poden explicar perfectamente a lóxica dun empate, un triunfo ou unha derrota, sen importar cal se dea. En fin, un siareiro deses que despois se explican a si mesmos que non hai que pórse triste pola derrota do preferido, que era de esperar, que na que segue haberá un repunte, que outros etcéteras que enganen ao corazón coa inútil tarefa da cabeza. Mais nese momento perdín os estribos e, como siareiro que ve atraizoados os valores supremos do xénero humano (é dicir, os que co fútbol teñen que ver), saltei das bancadas (en realidade estaba sentado nun tallo) e enfileime, furioso, a reclamarlle ao Olivio a súa falta de decoro, de profesionalismo, de espírito deportivo, de ignorante da lei sacra que manda que o futbolista se debe á afección de maneira total. O Olivio veme vir e sorrise. Eu detéñome, párome en seco, quedo xeado, petrificado, inmóbil. Pero non te creas, Eduardo, que é por tenrura que me deteño. Non é o tenro sorriso do Olivio o que paraliza. É a tiradora que ten nas mans...
Pois si, Eduardo. Xa sei que é moi evidente que trato de facerlles un símil da tenra furia que nos fai hoxe soldados para que, mañá, os uniformes militares só sirvan para os bailes de disfraces e para que, se un debe pórse uniforme, sexa o que se usa para xogar, por exemplo, fútbol.
Saúde a esa inquietude creadora que os reúne e faios voltear cara a nós. Saúde a todos os que aí se xuntan e nos falan e escoitan. Espero, esperamos, que todo lles saia ben e que, axiña, podamos saudalos acá, no Encontro Intercontinental pola Humanidade e contra o Ultraliberalismo.
Vale. Saúde e un balón que, como os soños, chegue ben alto.
Desde as montañas do Sueste Mexicano.
Subcomandante Insurxente Marcos.
México, Xullo de 1996.
P.D.- Sorte coa dixestión do mate. Avisen se chegou este escrito e os seus anexos. Ah! E non esquezan dicirme en que lugar da táboa de posicións vai "O Peñarol", equipo cuxa fama chegou ao México da miña infancia como deberan chegar todas as noticias, é dicir, cun balón de fútbol.
Nenhum comentário:
Postar um comentário