11/02/2014

Os tiburóns de Wall Street

Artigo de Alejandro Nadal tirado de SinPermiso (aquí) e traducido por nós.

 

Na súa tentativa por mitigar os efectos da crise financeira mundial, a Reserva Federal adoptou unha postura de flexibilización monetaria desde 2008. Mantivo taxas de xuro próximas a cero e abriu un programa de compras de títulos do Tesouro estadunidense para inxectar liquidez ao sistema bancario e permitir o fluxo de crédito á economía. A realidade é que a inxección de liquidez mantivo vivo o sistema de pagos interbancario, mais eses recursos nunca atoparon o camiño do crédito aos consumidores e empresas. En troques si serviron para apontoar unha maior actividade especulativa dos bancos e outros axentes financeiros.

A política de manter a taxa de interese de referencia en niveis próximos a cero tivo como propósito inflar os prezos dos activos financeiros e xerar un espellismo de benestar da economía de Estados Unidos. A lóxica da Fed baixo a presidencia de Ben Bernanke era sinxela. Ao manter unha política de taxas de xuro próximas a cero, o banco central buscou orientar aos inversionistas cara a espazos máis rendíbeis, en especial cara aos títulos financeiros que se cotizan na bolsa de valores. Ese movemento provocaría un aumento nos prezos deses activos financeiros e accións. Á súa vez, ese incremento de prezos xeraría un efecto riqueza (ou polo menos a impresión dun efecto riqueza) nos participantes do mercado de valores. O aumento nos prezos de accións e outros títulos daría maior confianza aos empresarios e o investimento aumentaría. Ademais, ese efecto riqueza induciría un incremento no gasto dos consumidores porque aínda os que non posúen títulos financeiros percibirían aos aumentos do índice de cotizacións en bolsa como sinal de que os bos tempos están a regresar. A demanda agregada veríase estimulada, o investimento seguiríalle e a recesión ficaría atrás.

Porén, a postura da Reserva Federal ten un grande problema: consiste en fomentar a especulación e non o investimento na economía real. Para comprobar o anterior hai moitos exemplos, un dos máis interesantes é o das transaccións de alta velocidade. Esta modalidade do mercado financeiro leva a cabo de maneira automática por computadoras que compran e venden títulos ou divisas, cobrando unha moi pequena comisión en cada transacción. Como o volume de operacións é xigantesco, as ganancias son enormes.

No mercado financeiro mundial, mais en especial entre Nova York e Londres, unha boa computadora e un programa adecuado poden darlle a un especulador unha milésima de segundo de dianteira fronte ao resto da manada. Esa vantaxe pode ser suficiente para xerar unha marxe duns cuantos centavos, mais se a operación se realiza millóns de veces ao día, as ganancias alcanzarán as decenas de millóns. Por iso, non sorprende que do total de transaccións en Wall Street hoxe en día, ao redor de 60 por cento constitúen operacións de alta frecuencia ou alta velocidade. Até certo punto todo isto é normal, pois a especulación é a actividade principal nun casino, e niso converteuse desde fai moito o sistema financeiro mundial.

O problema adicional é que as transaccións de alta frecuencia son un poderoso elemento desestabilizador. Cando uns milisegundos de vantaxe representan centos de millóns de dólares de ganancias, a carreira gáñase con sistemas automáticos de grande velocidade. Por iso, hoxe as empresas máis rechamantes en Wall Street producen algoritmos que permiten identificar oportunidades especulativas a maior velocidade. Porén, eses algoritmos tamén son capaces de conducir un mercado financeiro nun voo en picada cando a especulación ordena vender activos nunha estampida. As computadoras e os seus programadores son tan racionais como calquera especulador de carne e óso: cando hai lume, a carreira cara á porta de saída é o máis racional. Porén, tamén é o máis catastrófico.

En 2010 realizáronse cuantiosos investimentos en infraestrutura para transaccións financeiras: trátase de poderosos servidores que procesan ditas operacións e os cables de fibra óptica que constitúen a rede mundial do sistema financeiro. Estamos a falar de dous mil millóns de dólares, sen contar o novo cable transatlántico que conecta Nova York e Londres e que reduciu nunhas cantas centésimas de segundo o lapso entre a recepción ou envío dunha orde de compravenda.

Porén, as quenllas demostraron ter certo gusto por morder os cables de fibra óptica. Estes depredadores chegaron a arrincar pedazos de cable, provocando danos cuxa reparación é moi custosa. Por suposto, aos operadores en Wall Street o que máis preocupa é o freo que isto impón nas operacións cotiás de alta velocidade. Din algúns biólogos mariños que quizais as quenllas son sensíbeis ás vibracións nestes cables porque se parecen ás dunha presa en dificultades. Se esa teoría é correcta, as quenllas si que saben recoñecer aos seus pares en Wall Street.

Nenhum comentário: