06/12/2010

Custe o que custe: os mercados financeiros regocixanse coas garantías europeas da débeda irlandesa

Michael R. Krätke. Artigo tirado de aqui.





Os mercados financeiros, con apenas mover unha cella, reciben  todo o que queren: garantías europeas para a débeda irlandesa. Nada diso axuda demasiado ao euro.

Despois de varios días de disputas, o goberno irlandés pediu finalmente refuxio baixo o "paraugas de salvación". Este foi inmediatamente garantido: 85 mil millóns de euros fluíron de inmediato con destino a Dublín. Como compensación, o estado irlandés debe, até o 2015, aforrar 15 mil millóns de euros, e, despois de tres anos de recesión, someter á súa propia economía a unha maior e máis rigorosa xiibarización. "Por que agora, por que tan rápido?", cabe preguntarse. A pesar dos masivos ataques especulativos á débeda pública irlandesa, até a data negócianse intereses para bonos a dez anos en torno ao oito por cento, un valor moito máis baixo que o bo 12% que paga Grecia nestes momentos. Isto é, as débedas do Estado irlandés están financiadas para os próximos tempos; até xullo de 2011 non hai necesidade de maior refinanciamento.Toda a axitación destes pasados días resultaría talvez apropiada no momento en que o Estado irlandés teña que acudir de novo aos mercados primarios de préstamos o próximo verán, pero agora mesmo, e a diferenza de Grecia en abril de 2010, non se enfronta á insolvencia.   

 Resgatadores do propio

 Un dos actores principais deste espectáculo é o Banco Central Europeo (BCE), de cuxas transfusións dependen os máis importantes grandes bancos irlandeses desde hai meses. Deu 130 mil millóns de euros en créditos de urxencia até finais de outubro para evitar insolvencias. De feito, as entidades receptoras en cuestión están desde fai moito en bancarrota, porque durante o boom inmobiliario e da construción arriscaron demasiado na verde illa. Sen o BCE, non bastaría  32% de reendebedamento  do Estado irlandés neste ano para salvar ás entidades bancarias propias, porque porque os investidores e os acredores destas están a fuxir.

 Pero a crise bancaria non é senón unha parte da verdade da enfermidade declarada. Estudante modelo das dogmas neoliberais, o Estado irlandés levou ao extremo a dogma dos baixos impostos e os recortes do gasto público. Consecuencia: o gasto público irlandés representa 35% do produto interior bruto (PIB), moi por baixo do nivel medio europeo (incluído do británico). E nunha situación de crise, a baixa presión fiscal víngase sempre. Os ingresos fiscais séguense afundindo coa picada da burbulla inmobiliaria; tanto, que o goberno, desde finais de 2008, debeu aprobar cinco paquetes de aforro por un volume total de 14'6 mil millóns de euros, co que se conseguiu sobre todo estimular a recesión.

Pero tampouco isto esgota a explicación do celo do goberno alemán á hora de liquidar a crise do euro custe o que custe. Con 4'5 millóns de habitantes, Irlanda é un país pequeno: a súa contribución económica á Unión Europea é, coa súa 1'8%, inferior á de Grecia (2'6). Unha bancarrota irlandesa non pode pór incondicionalmente en perigo ao euro. O que preocupa é outra cousa: é o feito de que o 84% das débedas están contraídas entidades estranxeiras: británicas (150 mil millóns de euros); alemás (140); francesas (50) e belgas (54). É dicir, que os acredores dos irlandeses son sobre todo bancos, aseguradoras e fondos de investimento europeos. Quen rescata a Irlanda o que quere é o rescate do propio capital financeiro. Coa vista posta nas próximas roldas de refinanciamento de bancos privados e de estados membros da UE (necesitaranse polo menos 900 mil millóns de euros en 2011), o que queren os estados centrais é manter baixos os seus custos: a próxima recesión está á vista. Para iso necesitan tranquilidade e orde nos mercados financeiros; nada de turbulencias. Así pois, conseguiron o que querían: unha garantía europea para as débedas irlandesas.

Torpe diletantismo

 Pero tampouco esta operación logrará impedir os ataques aos bonos portugueses e españois. Todo o mundo sabe que 750 mil millóns de euros non alcanzan para cubrir as débedas dos bancos e dos Estados da eurozona. En principio foi unha boa idea que participasen nos custos da crise non só os contribuíntes, senón tamén os acredores privados. Por desgraza estas intencións foron atrasadas cun torpe dilentatismo, moi do estilo da chanceler Merkel. Por uns momentos, ao romper a eurocrise fai seis meses, o impensábel pareceu pensábem: era a idea dun gravame bancario ou dun imposto ás transaccións financeiras, a idea duns eurobonos emitidos e apoiados conxuntamente por todos os países europeos. Nada sería máis fácil que levar o caso grego ou o caso irlandés ante o Club de Londres e renegocialo alí: a eurocrise evaporaríase de sócato.

Que nada diso chegase a realizarse ten moito a ver co feito de que populistas da aia de Merkel e o Partido Liberal alemán (FDP) caesen no funambulismo: teñen pánico dos señores dos mercados financeiros e teñen pánico da cólera dos cidadáns contribuíntes. Así pois, moralízase mentres aguante o corpo, e anúncianse freos ás débedas, cotas á capacidade de endebedamento e severas penitencias para os pecadores. E úsase o pesado peso económico de Alemaña para ordenar por toda a parte, a todos os países da UE, o mesmo tipo de política económica de austeridade e aforro.

 O certo é que a economía exportadora alemá non conseguiu  aproveitarse das euroturbulencias de comezos do presente ano. Esa economía exportadora ten agora que desesperarse coas medidas de deflación impostas a Eurolandia por esixencia alemá. Os egoistas resgatadores de Irlanda non conseguirán dos señores dos mercados o que deles esperan. E cando soe a hora das próximas roldas de refinanciamento, os ministros de finanzas da UE conseguirán moi pouco con xestos obsequiosos, por grandes e xenerosos que estes sexan.

Nenhum comentário: