Tentei reconstruír aquí, sobre a base dos meus apuntamentos, o que dixen na Porta do Sol madrileña o domingo 15, ao final da multitudinaria manifestación que convocou a plataforma Democracia Real Xa.
Tempo haberá para valorar –a min cústame traballo– que é o que está a acontecer estes días. Conténtome agora con chamar a atención sobre unha discreta experiencia persoal que algo nos di –penso– da zozobra coa que os medios de incomunicación do sistema asumiron a revolta de tantos mozos.
Nos xornadas sucesivas ao día 15 recibín unha chea de chamadas deses medios de incomunicación. Algunhas procedían, por certo, de emisoras de radio e de xornais que de xeito altivo e descortés puxéronme na rúa no seu momento. Pareceume evidente que os profesionais correspondentes andaban desesperados buscando algunha cara que porlle ao movemento que, fundamentalmente articulado por mozos, empezaba a tomar a rúa. En todos os casos –xa terei tempo de mudar, se procede, de conduta– negueime a facer declaración algunha e en todos suxerín que entrevistasen aos organizadores das manifestacións e, máis aínda, aos propios manifestantes. Nunha desas conversas o meu interlocutor insistiu na súa demanda e preguntoume expresamente se non habería algún outro profesor universitario que puidese pór a súa cara. Ao parecer, e aos ollos dalgúns, para explicar o que está a acontecer é inevitábel botar man das sisudas explicacións que proporcionamos os mestres de universidade, coma se a xente do montón non soubese expresarse con claridade e contundencia. Menos mal que hai algún profesional que se salva. Onte, e de novo na Porta do Sol, un xornalista díxome que os mozos aos que entrevistara falaban moito mellor que Tomás Gómez e –dáme o pálpito– que a propia señora De Cospedal.
Antes de colocar o meu texto, permítome agregar unha última observación: non só debemos estar sobre aviso ante o que fan os medios –para cando unha activa campaña de denuncia do que supón esa xenuína praga contemporánea que son os tertulianos. Tamén debemos gardar as distancias con respecto ao que din e se aprestan a facer moitas xentes da esquerda de sempre que, ben intencionadas, propóñense canalizar uns movementos que en último termo non comprenden e miran con desdén. Aí van, en calquera caso, as miñas palabras do día 15.
“Quen estamos aquí somos, de seguro, persoas moi distintas. Levamos na cabeza proxectos e ideais diferentes. Conseguiron, con todo, que nos poñamos de acordo nun feixe de ideas básicas. Tento resumilas de xeito moi rápido.
Primeira. Chámano democracia e non o é. As principais institucións e, con elas, os principais partidos conseguiron demostrar a súa capacidade para funcionar á marxe do ruído molesto que emite a poboación. Os dous partidos máis importantes, en singular, escenifican desde tempo atrás unha confrontación aparentemente severa que agacha unha fundamental comunidade de ideas. Un e outro manteñen nas súas filas, por certo, a persoas de máis que dubidosa moralidade. Non é difícil adiviñar o que hai por detrás: nos feitos son formidábeis corporacións económico-financeiras as que ditan a maioría das regras do xogo.
Segunda. Somos vítimas con frecuencia de grandes cifras que se nos impoñen. En maio de 2010, por propor un exemplo, a Unión Europea esixiu do Goberno español que reducise en 15.000 millóns de euros o gasto público. Ninguén sabe de certo que son 15.000 millóns de euros.
Para comprendelo non está de máis que asumamos unha rápida comparación con outras cifras. Uns anos atrás ese Goberno español que acabo de mencionar destinou en inicio 9.000 millóns de euros ao saneamento dunha única caixa de aforros, a de Castela-A Mancha, que se achaba ao bordo da quebra; estou a falar dunha cifra que se achegaba ás dúas terzas partes da esixida en recortes pola Unión Europea. Durante dous anos fiscais consecutivos, ese mesmo Goberno obsequiou con 400 euros a todos os que facemos unha declaración da renda. A todos, dito sexa de paso, por igual: o mesmo recibiu o señor Botín que o cidadán máis pobre. Segundo unha estimación, ese agasallo levou, en cada un deses anos, 10.000 millóns de euros. Estou a falar do mesmo Goberno, que se autotitula socialista, que non dubidou en suprimir un imposto, o do patrimonio, que por lóxica grava ante todo aos ricos, reducindo sensibelmente a recadación, mentres incrementaba en troques outro, o IVE, que castiga aos pobres. O mesmo Goberno, en fin, que a penas fai ren para loitar contra a fraude fiscal e que mantén a lexislación máis laxa da Unión Europea no que fai a evasión de capitais e paraísos fiscais.
Terceira. Se hai un Deus que adoran políticos, economistas e moitos sindicalistas, ese é o da competitividade. Calquera persoa con dous dedos de cabeza sabe, con todo, en que se traduciron, para a maioría de quen están aquí, as formidábeis ganancias obtidas nos últimos anos en materia de competividade: salarios cada vez máis baixos, xornadas laborais cada vez máis prolongadas, dereitos sociais que recuan, precariedade por todas partes.
Non é difícil identificar as vítimas de tanta miseria. A primeira achégana os mozos, que engrosan masivamente o noso exército de reserva de desempregados. Se non houbese moitas traxedias por detrás, tería a súa graza glosar esa deriva terminolóxica que hai media ducia de anos invitábanos a falar de mileuristas para retratar unha delicada situación, hoxe invítanos a facelo de quiñentoeuristas e pasadomañá, as cousas como van, obrigaranos a referirnos aos trescentoeuristas. A segunda vítima son as mulleres, de sempre peor pagas e condenadas a ocupar os chanzos inferiores da pirámide produtiva, a máis de verse obrigadas a cargar co groso do traballo doméstico. Unha terceira vítima son os esquecidos de sempre, os anciáns, ignorados en particular por eses dous marabillosos sindicatos, Comisiones e UGT, sempre dispostos a asinar o inasinábel. Non quero esquecer, en cuarto e último lugar, aos nosos amigos inmigrantes, convertidos, segundo as conxunturas, en mercadoría doadamente substituíbel. Estou a falar, ao cabo, dunha concisa minoría da poboación: mozos, mulleres, anciáns e inmigrantes.
Cuarta. Non quero deixar no esquecemento os dereitos das xeracións vindeiras e, con eles, os das demais especies que nos acompañan no planeta Terra. Dígoo porque neste país no que estamos hai moito tempo que confundimos crecemento e consumo, por unha banda, con felicidade e benestar, polo outro. Falo do mesmo país que permitiu orgulloso que a súa pegada ecolóxica acrecentásese espectacularmente, con efecto principal na ruptura de precarios equilibrios ambientais. Aí están, para testemuñalo, a idolatría do automóbil e da súa cultura, eses marabillosos trens de alta velocidade que permiten que os ricos se movan con rapidez mentres se deterioran as posibilidades ao alcance das clases populares, os castigos, seica irreversíbeis, que padeceron as nosas costas ou, para deixalo aí, a dramática desaparición da vida rural. Nada retrata mellor onde estamos que o feito de que España se atope no furgón de cola da Unión Europea no que fai á loita contra a mudanza climática, cun Goberno que alenta a impresentábel merca de cotas de contaminación en países pobres que non están en condicións de esgotar as súas.
Quinta. Entre as reivindicacións que expón a plataforma que promove estas manifestacións e concentracións hai unha expresa relativa á urxencia de reducir o gasto militar. Paréceme tanto máis pertinente canto que nos últimos anos tivemos a oportunidade de comprobar como os nosos diferentes gobernantes rebaixaban de xeito moi sensíbel a axuda ao desenvolvemento. Nunca o subliñaremos de xeito suficiente: o momento máis tétrico da nosa crise debuxa un escenario claramente preferíbel ao momento máis airoso da situación da maioría dos países do Sur.
Volvo, con todo, ao do gasto militar. Este último, visibelmente agachado tras numerosas partidas, responde a dous grandes obxectivos. O primeiro non é outro que manter a España no núcleo dos países poderosos, cos deberes consecuentes en materia de apoio a esas xenuínas guerras de rapina global que lideran os Estados Unidos. O segundo vincúlase co designio de preservar un apoio franco ao que fan tantas empresas españolas no exterior. Alguén tivo noticia de que algún portavoz do Partido Socialista ou do Partido Popular se atrevese a criticar, sequera só sexa livianamente, as violacións de dereitos humanos básicos das que son responsábeis empresas españolas tanto en Colombia como en Ecuador, en Perú como en Bolivia, en Arxentina como en Brasil?
Remato. Gustaríame nestas horas ter unha lembranza para alguén que nos deixou en Madrid o martes pasado. Falo de Ramón Fernández Durán, que iluminou o noso coñecemento no que respecta ás miserias do capitalismo global e púxonos sobre aviso ante o que nos espera da man desa xenuína idade das tebras na que, se non o remediamos, penetrámonos ás alancadas. Non se me ocorre mellor xeito de facelo que a que me invita a rescatar unha frase que repetiu moitas veces o meu amigo José Luís Sampedro, de quen escoitaremos, por certo, un saúdo dentro duns minutos. A frase en cuestión, que penso reflexa ben a ás claras a nosa intención desta tarde, pronunciouna Martin Luther King, o muñidor principal do movemento de dereitos civís nos Estados Unidos de cincuenta anos atrás. Di así: “Cando reflexionemos sobre o noso século, o que nos parecerá máis grave non serán as fechorías dos malvados, senón o escandaloso silencio das boas persoas”. Moitas grazas por terme escoitado".
Nenhum comentário:
Postar um comentário