30/11/2011

A banca, o fraude fiscal e o New York Times

Vicenç Nacarro. Tirado de aquí e traducido por nós.

O New York Times publicou unha serie de artigos sobre Emilio Botín, presentado por tal rotativo como o banqueiro máis influente de España, e Presidente do Banco de Santander, que ten investimentos financeiros de grande peso en Brasil, en Gran Bretaña e en Estados Unidos, ademais de en España. Nos EUA o Banco de Santander é propietario de Sovereign Bank.

O que lle interesa ao rotativo estadounidense non é, con todo, o comportamento bancario do Santander, senón o do seu Presidente e o da súa familia, así como a súa enorme influencia política e mediática en España. Un indicador disto último é que ningún do cinco rotativos máis importantes do país citou ou fixo comentarios sobre esta serie de artigos no diario máis influente dos EUA e un dos máis influentes do mundo. É de supor que se se escribisen artigos semellantes, por exemplo, sobre o Presidente Zapatero, tales reportaxes serían noticia. Non así no caso Emilio Botín.

Unha discusión importante de tales artigos é o ocultamento por parte de Emilio Botín e da súa familia dunhas contas secretas estabelecidas desde a Guerra Civil na banca suíza HSBC. Polo visto, nas contas de tal banco había 2.000 millóns de euros que nunca se declararon ás autoridades tributarias do Estado español. Pero, un empregado de tal banco suízo, resentido polos malos tratos recibidos por tal banco, decidiu publicar os nomes das persoas que depositaban o seu diñeiro en dita banca suíza, sen nunca declaralo nos seus propios países. Entre eles había nada menos que 569 españois, incluíndo a Emilio Botín e a súa familia, con grandes nomes da vida política e empresarial (entre eles, por certo, o pai do President da Generalitat, o Sr. Artur Mas).

Segundo o New York Times, esta práctica é moi común entre as grandes familias, as grandes empresas e a grande banca. A fraude fiscal nestes sectores é enorme. Segundo a propia Axencia Tributaria española, o 74% da fraude fiscal céntrase nestes grupos, cun total de 44.000 millóns de euros que o Estado español (incluído o central e os autonómicos) non ingresa. Esta cantidade, por certo, case alcanza a cifra do déficit de gasto público social de España respecto a media da UE-15 (66.000 millóns de euros), é dicir, o gasto que España debería gastarse no seu Estado do Benestar (sanidade, educación, escolas de infancia, servizos a persoas con dependencia, e outros) polo nivel de desenvolvemento económico que ten e que non se gasta porque o Estado non recolle tales fondos. E unha das causas de que non se recollan é precisamente a fraude fiscal realizado por estes colectivos citados no New York Times. O resultado da súa influencia é que o Estado non se atreve a recollelos. En realidade, a grande maioría de investigacións de fraude fiscal da Axencia Tributaria céntrase nos autónomos e profesionais liberais, cuxo fraude fiscal representa -segundo os técnicos da Axencia Tributaria do Estado español- só o 8% da fraude fiscal total.

É tamén coñecida a intervención de autoridades públicas para protexer ao Sr. Emilio Botín das pesquisas da propia Axencia Tributaria. O caso máis coñecido é a xestión realizada pola ex Vicepresidenta do Goberno español, a Sra. De la Vega, para interromper unha de tales investigacións. Pero o Sr. Botín non é o único. Como sinala o New York Times, hai dous anos, César Alierta, presidente de Telefónica, que estaba a ser investigado, deixou de estalo. Como escribe o New York Times con certa ironía, "o Tribunal desistiu de continuar estudando o caso porque, segundo o xuíz, xa pasara demasiado tempo entre o momento dos feitos e a súa presentación ao tribunal". Unha medida que xoga a favor dos fraudulentos é a ineficacia do Estado así como o seu temor a realizar a investigación. Foi nada menos que o Presidente do Goberno español, o Sr. José Mª Aznar, que nun momento de franqueza admitiu que ?os ricos non pagan impostos en España?.

Tal tolerancia por parte do Estado coa fraude fiscal dos súper ricos xustifícase co argumento de que, aínda cando non pagan impostos, as consecuencias diso son limitadas porque son poucos. O Presidente da Generalitat de Catalunya, o Sr. Artur Mas, indicou que a subida de impostos dos ricos e súper ricos ten máis un valor testemuñal que práctico, pois o seu número é escaso. A solidez de tal argumento, con todo, é nula. En realidade, alcanza niveis de frivolidade. Ignora a enorme concentración das rendas e da propiedade existente en España (e en Catalunya), un dos países onde as desigualdades sociais son maiores e o impacto redistributivo do Estado é menor. Os 44.000 millóns de euros ao ano que non se recadan dos súper ricos por parte do Estado evitaría os enormes recortes de gasto público social que o Estado español está hoxe realizando.

Pero outra observación que fai o New York Times sobre a fraude fiscal e a banca é o silencio que existe nos medios de información sobre tal fraude fiscal. Tal rotativo cita a Salvador Arancibia, un xornalista de temas financeiros en Madrid, que traballou para o Banco Santander, que sinala como causas deste silencio o feito de que o Banco Santander gasta moito diñeiro en anuncios comerciais, sendo a banca uno dos sectores máis importantes no financiamento dos medios, non só comprando espazo de anuncios comerciais, senón tamén provendo créditos -aclara o Sr. Salvador Arancibia- "...medidas de enorme importancia nun momento como o actual, onde os medios están nunha situación financeira moi delicada". Por iso é polo que teña que agradecer ao diario que se atreva a publicalo, porque hoxe, artigos como os que publica o New York Times e o meu propio, non teñen fácil publicación no noso país. É o que chaman "liberdade de prensa".

Nenhum comentário: