19/01/2012

UE: a disciplina orzamental, un excelente negocio para os bancos

Michael R. Krätke. Artigo tirado de SinPermiso (aquí) e traducido por nós.

Pouco antes do Nadal, os bancos atopáronse co "agora tócache a tí": o Banco Central Europeo (BCE) ofreceu un marco crediticio completamente novo: a xigantesca suma de case medio billón de euros, a tres anos e un interese tan baixo (un un por cento, o actual tipo de interese oficial do banco central), que parece sacado dun conto de fadas. E os clientes sérvense ávidos, entre outras cousas porque o BCE acepta practicamente todos os empréstitos dos países da eurozona como garantías. Os negocios bancarios son fluídos, mais iso axuda pouco. O comercio interbancario segue estancándose porque os bancos non se fían os uns dos outros mentres avanzan por este camiño, así que non pode falarse dun boom nos créditos de investimento.

Onde foi o diñeiro? Algúns bancos compraron bonos públicos, España e Italia poden colocar con éxito os seus títulos de débeda de dúas a cinco anos, pero a maioría de bancos queren pór o seu diñeiro de inmediato nas caixas fortes do BCE. E esas caixas fortes sobordan: máis de 450 mil millóns de euros descansan xa nelas. Os bancos nadan en diñeiro e son, como sempre, histéricos acredores do estado. Pode verse coma se fose favorábel para o BCE comprar bonos públicos dos países que atravesan problemas económicos e embolsarse con iso os intereses. Porén o goberno alemán rexéitao, porque un procedemento así supostamente socava a disciplina orzamentaria.

Co antigo Presidente do BCE, Jean-Claude Trichet, compráronse abertamente nos mercados secundarios bonos soberanos por un valor total de 300 mil millóns de euros. Co seu sucesor, Mario Draghi, sucede todo o contrario: aos bancos privados inxéctaselles diñeiro barato para que sigan comprando os bonos do tesouro dos países da zona euro, refinanciándoos e enriquecéndose no proceso. Por desgraza o BCE perde así diñeiro e influencia. De adquirir directamente os bonos, dos intereses beneficiaríanse os países membros. Unha venda así, ou créditos directos do BCE a países como Grecia, Portugal ou España, poderían ademais estar venllados a unha demanda, completamente razoábel, de impulsar unha restructuración das débiles economías do sur en lugar de recetarlles un aforro a calquera prezo.

Por desgraza o goberno de Merkel bloquea esta opción debido a unha mestura de ignorancia e de arrogancia. No canto duns eurobonos relativamente baratos, no canto dunha venda relativamente eficaz de bonos dos países en crises, no canto de créditos efectivos dos bancos centrais (tanto dá se do BCE ou dun dos bancos revalorizados polas medidas de rescate), tómanse desvíos e camiños ocultos. Por que? Non para outra cousa que para rescatar aos bancos europeos, que no 2012 enfrontaranse a unha esixencia de refinanciamento tan elevado como a que teñen como os países en crises da zona euro.

Con gosto

Os cínicos observarán que os alemáns poden permitirse perder diñeiro con esta crise financeira. Á fin e ao cabo aproveitáronse até a data como poucos da erosión do euro, e non en pouca medida. É máis: canto máis se demore unha solución á crise, tanto mellor para o fisco alemán. Wolfgang Schäuble pode endebedarse tan barato como ningún outro ministro de Finanzas antes del puido facelo: os últimos bonos do estado alemán en decembro e xaneiro vendéronse a 3'8 e 1'8 veces o seu valor respectivamente. Os investidores toman de bo grado os bonos federais e mesmo se permiten beneficios negativos só para poder prestar diñeiro ao estado alemán. O goberno federal afórrase así un mes tras outros miles de millóns en impostos.

Non hai que esquecer que canto máis e durante máis tempo decaia o valor do euro, mellor para as exportacións alemás. O estado alemán gaña ademais miles de millóns cos créditos do rescate a Grecia, Irlanda e Portugal. E con todo, moitos alemáns cren aínda que son os mestres pagadores da crise e seguen ao seu goberno, que axitando o sempiterno pantasma da inflación tenta evitar que o BCE xogue na crise o seu papel de banco de crédito de último recurso.

De feito, este banco central afastouse desde maio de 2010 crecientemente do modelo do Bundesbank a partir do cal se construíu. A sacra estabilidade de prezos xa non goberna en solitario, mais o cambio cara a unha política monetaria e de débeda pragmática e á medida da situación da crise en Europa aínda non se alcanzou, tendo en conta que se arrastra a todos os demais aos antediluvianos conceptos de disciplina orzamentaria e de aforro e con iso prolóngase a crise. A pesar de toda a marea de diñeiro, o discurso na zona euro non pode ser o da inflación, pois a taxa de inflación mesmo descende mentres o desemprego siga sendo elevado e os países da zona euro extremen a súa política de aforro e afundan o gasto social. Canto máis conduza o goberno federal aos seus socios da Unión Europea á recesión coas súas dogmas de aforro, menor será o risco de inflación.

Nadamos en diñeiro e non avanzamos nin un só paso. Ao contrario, a danza dos mercados continúa, pois até abril han de refinanciarse os bonos públicos de España, Italia e, non en último lugar, Francia con centos de milleiros de millóns de euros en xogo. A política monetaria do BCE, en principio expansiva, é conducida coa ideoloxía de aforro por un camiño extraviado, tan equivocado como caro, do cal se aproveitan uns cantos centenares de bancos. E, ao mesmo tempo, é contrarrestada por unha política fiscal en extremo restritiva.

Nenhum comentário: