Ángel Ferrero. Artigo tirado de SinPermiso (aquí) e traducido por Revolta Irmandiña.
«Mañá perseguirán a outra porca pola aldea» (aber morgen wird eine andere Sau durchs Dorf getrieben), respondeume o meu compañeiro de piso sen moito interese cando lle preguntei polo rebumbio que levantou o poema recentemente escrito por Günter Grass coa súa «última tinta». [1] Incluso os propios alemáns, que perciben o caso como o enésimo debate mediático sobre a cuestión que quedará novamente inconclusa, empezan a estar cansos do asunto, aínda que non poidan expresalo abertamente en público. Desde que o Süddeutsche Zeitung publicou "O que hai que dicir" (Was gesagt werden muss) o pasado 4 de abril, reproducido en El País dese mesmo día en tradución de Miguel Sáenz, sobre o escritor alemán desatouse o que os estadounidenses denominan gráficamente "unha tormenta de merda" (shitstorm). Israel chegou a declarar a Grass acode non grata e reclamou que se lle retire o premio Nobel. [2]
«Un grande poema non é. E tampouco unha brillante análise política», escribe no Spiegel Jakob Augstein, que de inmediato agradece a Grass abrir un debate público sobre a posición alemá con respecto a Israel, especialmente agora, cando redobran os tambores de guerra en Oriente Próximo. [3] Porén o certo é que este debate está fechado desde hai tempo: como en toda Europa, a maioría da poboación alemá condena as accións bélicas de Israel e apoia a creación dun estado palestino e o seu goberno e os seus medios de comunicación fan exactamente o contrario. Sen dúbida as condicións en Alemaña son extraordinarias e actúase baixo a presión da memoria do Holocausto, unha presión que, dito sexa de pasaxe, o resto de estados europeos encárgase de aumentar a pracer -a propósito que os alemáns son tradicionalmente (con permiso dos rusos) o obxecto de odio máis amado de toda Europa-[4] co fin de alixeirar o seu propio historial de antisemitismo: non só, de maneira notoria, o de Francia ou Polonia, senón tamén o sutil antisemitismo británico que bloquea desde hai décadas o acceso a postos de responsabilidade gobernamentais a homes e mulleres de orixe xudía.
O que resulta enervante do "caso Grass" é -ademais de, por suposto, como os medios de comunicación fechan filas en torno ao caso- a tosquedad dos argumentos empregados. Ao autor d' O Tambor de follalata acusóuselle pola súa denuncia da cega política belicista do goberno de Israel, que podería desencadear un conflito rexional de consecuencias imprevisibles, de, para variar, antisemita. Unha vella artimaña retórica coñecida como argumento ad hominem. Ningún todólogo refutou até a data con éxito o exposto por Grass no seu poema e o debate centrouse na súa pertenza ás SS cando tiña 17 anos, na súa presunta decadencia literaria ou a súa vinculación histórica co centro esquerda do país. E fíxense se o uso deste termo chegou a unhas cotas de impudor nunca vistas, que até Moshe Zuckermann, profesor de historia e filosofía na Universidade de Tel Aviv, falou no taz dun uso «irresponsábel» e «inflacionario» do termo. No seu artigo, Zuckermann denuncia desde como os académicos se acusan mutuamente de "antisemitas" co único fin de destruír a carreira do outro até a instrumentalización política do termo a mans do goberno israelí e as organizacións sionistas para os seus propios fins neocoloniais. Segundo Zuckerman, por culpa deste uso «un acaba atopándose no mesmo bote que os colonos fascistas nos territorios ocupados por Israel, que agradecen o apoio dunha parte das forzas islamófobas en Europa e en Estados Unidos; cos racistas cotiáns israelís, que equipasen toda condena "desde o estranxeiro" do seu pensamento e trato inhumanos con antisemitismo; co actual primeiro ministro de Israel, que contribuíu como poucos nos últimos días a manchar a memoria da Shoah, instrumentalizándola para poder continuar a súa política de ocupación sen trabas; con Ariel Sharon, un dos seus predecesores no cargo, que durante anos sostivo que toda crítica procedente de Europa cara a el, especialmente con relación á súa prexudicial política de ocupación en Cisxordania, forzosamente era antisemita.» E máis adiante, engade: «por non falar dos intelectuais xudeus que viven en Alemaña, que explotaron a fondo a súa condición de xudeus e o temor dos alemáns a ser apostrofados como antisemitas con tanta perfección que conseguiron unha posición hexemónica na creación dun pensamento dominante "xudeu" así como o dereito a intimidar a calquera que se interpoña entre os seus intereses reaccionarios e imposicións ideolóxicas.» [5]
Efectivamente, o sionismo fechou definitivamente o círculo como ideoloxía: todo o que non concorde con el cae no campo do inimigo. Con iso, Israel non só se illa cada vez máis dos seus veciños na rexión, senón da comunidade internacional. Peor aínda: este uso instrumentalizado do Holocausto é moito peor que imprudente ou temerario, pois prexudica seriamente a memoria dos crimes nazis, baleirándoa de contido histórico para utilizala como chantaxe moral á opinión pública. Custa imaxinarse que os millóns de xudeus que morreron nos campos de exterminio o fixesen para que os falcóns do goberno israelí poidan bombardear libremente aos pobos veciños. De feito, moitísimos dos xudeus que morreron nos campos de exterminio non só non eran sionistas, senón que moitos deles nin sequera se sentían xudeus -a pertenza ao grupo foilles imposta, en moitas ocasións de maneira arbitraria, polos nazis en base á súa relixión, pero tamén a partir de criterios raciais carentes de todo fundamento científico-, senón, ante todo, cidadáns de pleno dereito dos seus respectivos países de orixe (incluída Alemaña) e en ocasións nin sequera iso, xa que moitos dos asasinados eran declarados militantes socialistas e comunistas cuxo credo era o internacionalismo. É sobradamente coñecido o feito de que unha parte considerábel, se non esencial, do movemento obreiro en Europa central e oriental da primeira metade do século XX estaba composta por traballadores de orixe xudía (bolxeviques como Leon Trotsky, Grigori Zinóviev, Karl Radek, Moisei Uritsky ou Yákov Sverdlov, que xogaron un papel fundamental na Revolución de Outubro de 1917, procedían de familias xudías). Nada diso impediu que hai un mes Benjamin Netanyahu mostrase teatralmente nunha conferencia organizada pola AIPAC -a American Israel Public Affairs Committee, o máis poderoso lobby proisraelí en Estados Unidos- dúas cartas de 1944 en que os EUA negábanse a bombardear Auschwitz nun basto paralelismo que xustificaría o futuríbel bombardeo de Irán. [6] As vítimas do Holocausto merecen o noso maior respecto. Este tipo de xestos non honra a súa memoria, é un insulto á súa memoria.
As desproporcionadas reaccións ao poema de Grass non só evidenciaron os termos do debate, senón que tamén serviron para pór ao descuberto a dobre rapadoira do goberno alemán con respecto ao seu propio pasado recente. Mentres Angela Merkel declara que a defensa do estado de Israel é "razón de estado" de Alemaña -para atopar unha declaración semellante hai que retroceder até a constitución da RDA, segundo a cal «a República Democrática Alemá está unida de maneira irrevogábel e para sempre coa Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas»- e o seu goberno fornece ao exército israelí vehículos e submarinos militares, segue sen recoñecer o xenocidio dos pobos herero e nama na antiga colonia de África do Suroeste alemá (actual Namibia). O 22 de marzo A Esquerda presentou no Bundestag unha proposta para o recoñecemento e reparación dos crimes cometidos por Alemaña nas súas colonias a comezos de século XX. A proposta foi rexeitada cos votos de conservadores e liberais e a abstención de socialdemócratas e verdes. [7] A votación non interesou a ningún medio de comunicación, ninguén se escandalizou polo sentido do voto dos partidos representados na cámara e ningún intelectual (nin alemán nin de ningún outro lugar) se alzou en tribuno dos pobos hebrero e nama.
Notas
[1] Günter Grass, "Lo que hai que decir", El País, 4 de abril de 2012. Tradución de Miguel Sáenz.
«Un grande poema non é. E tampouco unha brillante análise política», escribe no Spiegel Jakob Augstein, que de inmediato agradece a Grass abrir un debate público sobre a posición alemá con respecto a Israel, especialmente agora, cando redobran os tambores de guerra en Oriente Próximo. [3] Porén o certo é que este debate está fechado desde hai tempo: como en toda Europa, a maioría da poboación alemá condena as accións bélicas de Israel e apoia a creación dun estado palestino e o seu goberno e os seus medios de comunicación fan exactamente o contrario. Sen dúbida as condicións en Alemaña son extraordinarias e actúase baixo a presión da memoria do Holocausto, unha presión que, dito sexa de pasaxe, o resto de estados europeos encárgase de aumentar a pracer -a propósito que os alemáns son tradicionalmente (con permiso dos rusos) o obxecto de odio máis amado de toda Europa-[4] co fin de alixeirar o seu propio historial de antisemitismo: non só, de maneira notoria, o de Francia ou Polonia, senón tamén o sutil antisemitismo británico que bloquea desde hai décadas o acceso a postos de responsabilidade gobernamentais a homes e mulleres de orixe xudía.
O que resulta enervante do "caso Grass" é -ademais de, por suposto, como os medios de comunicación fechan filas en torno ao caso- a tosquedad dos argumentos empregados. Ao autor d' O Tambor de follalata acusóuselle pola súa denuncia da cega política belicista do goberno de Israel, que podería desencadear un conflito rexional de consecuencias imprevisibles, de, para variar, antisemita. Unha vella artimaña retórica coñecida como argumento ad hominem. Ningún todólogo refutou até a data con éxito o exposto por Grass no seu poema e o debate centrouse na súa pertenza ás SS cando tiña 17 anos, na súa presunta decadencia literaria ou a súa vinculación histórica co centro esquerda do país. E fíxense se o uso deste termo chegou a unhas cotas de impudor nunca vistas, que até Moshe Zuckermann, profesor de historia e filosofía na Universidade de Tel Aviv, falou no taz dun uso «irresponsábel» e «inflacionario» do termo. No seu artigo, Zuckermann denuncia desde como os académicos se acusan mutuamente de "antisemitas" co único fin de destruír a carreira do outro até a instrumentalización política do termo a mans do goberno israelí e as organizacións sionistas para os seus propios fins neocoloniais. Segundo Zuckerman, por culpa deste uso «un acaba atopándose no mesmo bote que os colonos fascistas nos territorios ocupados por Israel, que agradecen o apoio dunha parte das forzas islamófobas en Europa e en Estados Unidos; cos racistas cotiáns israelís, que equipasen toda condena "desde o estranxeiro" do seu pensamento e trato inhumanos con antisemitismo; co actual primeiro ministro de Israel, que contribuíu como poucos nos últimos días a manchar a memoria da Shoah, instrumentalizándola para poder continuar a súa política de ocupación sen trabas; con Ariel Sharon, un dos seus predecesores no cargo, que durante anos sostivo que toda crítica procedente de Europa cara a el, especialmente con relación á súa prexudicial política de ocupación en Cisxordania, forzosamente era antisemita.» E máis adiante, engade: «por non falar dos intelectuais xudeus que viven en Alemaña, que explotaron a fondo a súa condición de xudeus e o temor dos alemáns a ser apostrofados como antisemitas con tanta perfección que conseguiron unha posición hexemónica na creación dun pensamento dominante "xudeu" así como o dereito a intimidar a calquera que se interpoña entre os seus intereses reaccionarios e imposicións ideolóxicas.» [5]
Efectivamente, o sionismo fechou definitivamente o círculo como ideoloxía: todo o que non concorde con el cae no campo do inimigo. Con iso, Israel non só se illa cada vez máis dos seus veciños na rexión, senón da comunidade internacional. Peor aínda: este uso instrumentalizado do Holocausto é moito peor que imprudente ou temerario, pois prexudica seriamente a memoria dos crimes nazis, baleirándoa de contido histórico para utilizala como chantaxe moral á opinión pública. Custa imaxinarse que os millóns de xudeus que morreron nos campos de exterminio o fixesen para que os falcóns do goberno israelí poidan bombardear libremente aos pobos veciños. De feito, moitísimos dos xudeus que morreron nos campos de exterminio non só non eran sionistas, senón que moitos deles nin sequera se sentían xudeus -a pertenza ao grupo foilles imposta, en moitas ocasións de maneira arbitraria, polos nazis en base á súa relixión, pero tamén a partir de criterios raciais carentes de todo fundamento científico-, senón, ante todo, cidadáns de pleno dereito dos seus respectivos países de orixe (incluída Alemaña) e en ocasións nin sequera iso, xa que moitos dos asasinados eran declarados militantes socialistas e comunistas cuxo credo era o internacionalismo. É sobradamente coñecido o feito de que unha parte considerábel, se non esencial, do movemento obreiro en Europa central e oriental da primeira metade do século XX estaba composta por traballadores de orixe xudía (bolxeviques como Leon Trotsky, Grigori Zinóviev, Karl Radek, Moisei Uritsky ou Yákov Sverdlov, que xogaron un papel fundamental na Revolución de Outubro de 1917, procedían de familias xudías). Nada diso impediu que hai un mes Benjamin Netanyahu mostrase teatralmente nunha conferencia organizada pola AIPAC -a American Israel Public Affairs Committee, o máis poderoso lobby proisraelí en Estados Unidos- dúas cartas de 1944 en que os EUA negábanse a bombardear Auschwitz nun basto paralelismo que xustificaría o futuríbel bombardeo de Irán. [6] As vítimas do Holocausto merecen o noso maior respecto. Este tipo de xestos non honra a súa memoria, é un insulto á súa memoria.
As desproporcionadas reaccións ao poema de Grass non só evidenciaron os termos do debate, senón que tamén serviron para pór ao descuberto a dobre rapadoira do goberno alemán con respecto ao seu propio pasado recente. Mentres Angela Merkel declara que a defensa do estado de Israel é "razón de estado" de Alemaña -para atopar unha declaración semellante hai que retroceder até a constitución da RDA, segundo a cal «a República Democrática Alemá está unida de maneira irrevogábel e para sempre coa Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas»- e o seu goberno fornece ao exército israelí vehículos e submarinos militares, segue sen recoñecer o xenocidio dos pobos herero e nama na antiga colonia de África do Suroeste alemá (actual Namibia). O 22 de marzo A Esquerda presentou no Bundestag unha proposta para o recoñecemento e reparación dos crimes cometidos por Alemaña nas súas colonias a comezos de século XX. A proposta foi rexeitada cos votos de conservadores e liberais e a abstención de socialdemócratas e verdes. [7] A votación non interesou a ningún medio de comunicación, ninguén se escandalizou polo sentido do voto dos partidos representados na cámara e ningún intelectual (nin alemán nin de ningún outro lugar) se alzou en tribuno dos pobos hebrero e nama.
Notas
[1] Günter Grass, "Lo que hai que decir", El País, 4 de abril de 2012. Tradución de Miguel Sáenz.
[2] "Israel declara al escritor Günter Grass persona non grata por un poema crítico", El País, 8 de abril de 2012.
[6] Philip Weiss, "Netanyahu says, You also refused to bomb Auschwitz", Mondoweiss, 6 de marzo de 2012.
Nenhum comentário:
Postar um comentário