Gavan Titley e John O' Brennan. Artigo tirado de SinPermiso (aquí) e traducido por Revolta Irmandiña. Gavan Titley é profesor de medios de comunicación na Universidade Nacional de Irlanda (UNI) en Maynooth, e coautor de The Crises of Multiculturalism: Racism in a Neoliberal Age (Zed, 2011). John Ou' Brennan é director do Centro para o Estudo dunha Europa Ampliada na Universidade Nacional de Irlanda en Maynooth.
Co fin de afirmar a súa lealdade a Europa, a elite política irlandesa decidiu que o mellor é non prestar demasiada atención á realidade europea. A "austeridade" poida que sexa, como sostivo recentemente Joseph Stiglitz, un "desastre europeo de factura humana", mais o goberno de coalición do Fine Gael e os laboristas xoga a situar a Irlanda como alumno modelo do experimento ampliado de Frankfurt e Berlín de negación de desastres. Que a redución ultraliberal mediante recortes e "reformas" orientadas ao mercado empuxaría á recesión cara á depresión leva sendo evidente desde fai moito, mais a estratexia oficial consistiu en situar a austeridade nun dominio máis aló da política como sacrificio compartido necesario para devolver a "confianza" aos investidores.
A confianza é unha propiedade esquiva, pois o custo dos préstamos irlandeses segue sendo moito máis elevado que os de Italia e España, e as políticas de "redución fiscal" non produciron un cambio no fundamental da economía irlandesa tras catro anos de purgatorio orzamentario e sufrimento social. A implacábel fantasía resistiuse, por suposto, á evidencia, mais o decisivo rexeitamento político do fetichismo da austeridade por parte do electorado francés e grego abriu un espazo democrático de resistencia nun momento no que se está configurando a oposición popular en Irlanda, e xusto semanas antes do referendo do 31 de maio sobre o tratado fiscal da UE. A plataforma do "vota si pola estabilidade" enfróntase agora á difícil tarefa de identificar a "estabilidade" que espera que aprobe o electorado.
De calquera modo, parece que o lastre da estabilidade o achegará a produción de medo, pois a campaña do si encadrou o voto nunha elección existencial para Irlanda. O tratado fiscal proporcionará un cimento para a recuperación e a futura estabilidade, mentres que o voto do non resultaría catastrófico, e poría ao país fóra do Mecanismo de Estabilidade Europeo (MES) - o adibal de salvamento da UE para os estados angustiados polas débedas- e por tanto incapaz de financiar servizos públicos. O voto do non danaría a reputación de Irlanda en Bruxelas e restaríalle atractivo como destino do investimento estranxeiro directa norteamericana.
O problema do si é que debe engatusar a un electorado canso para acceder ao "cerrollazo" constitucional da austeridade precisamente no momento que a súa natureza ideolóxica queda completamente ao descuberto. O axuste fiscal inmediato acelerou a taxa de contracción en Irlanda, pois a subida de impostos e o descenso do gasto reduciron os ingresos dispoñíbeis e a demanda agregada. Lonxe de alentar un retorno ao crecemento, Irlanda atópase hoxe no seu quinto ano de durísimos recortes orzamentarios.
Non haberá practicamente crecemento en 2012, e as cifras do mesmo Fondo Monetario Internacional mostran que aumentaría, e non caído, o cociente de débeda, en todos os anos entre 2008 e 2013 en Portugal, Italia, Irlanda, Grecia e España. As alucinantes estatísticas de desemprego xuvenil en Grecia e España son xa ben coñecidas, e en Irlanda a cifra de máis do 30% mantense artificialmente baixa debido aos elevados niveis de emigración.
O FMI prevé que a economía se contraia este ano, en termos reais, en Grecia, Italia, Portugal e España, mentres Irlanda loita por alcanzar un 0,5% de crecemento. Os arquitectos do tratado fiscal levantado apresuradamente esperan comprometer a estes países -e a Irlanda, unha vez se superou o seu pintoresco apego ao ritual democrático- a restricións legais no control xa insignificante sobre a economía. O tratado reducirá a supervisión nacional da política orzamentaria e gravará na Constitución irlandesa medidas abstractas e enormemente politizadas como o "déficit estrutural".
A pesar de todos os compromisos públicos probabelmente cosméticos con medidas de crecemento anunciados tras a elección de François Hollande, este paquete de medidas conducirá case con toda certeza a un maior desemprego, acelerará aínda máis a deflación e aumentará o peso substantivo da débeda. Tal como resúmeo Terrence McDonough, profesor de Economía na Universidade Nacional de Irlanda (UNI) en Galway: "Tómese un país no máis fondo dunha depresión. Forcémolo a levar a cabo recortes orzamentarios e aumentos de impostos ano tras ano tras ano. Obriguemos á mesma política aos seus veciños e socios comerciais. Manteñamos isto nun futuro previsíbel e esperemos que teña como resultado a estabilidade, a confianza e a recuperación. Trátase dun experimento perigoso, absolutamente sen precedentes históricos". [1] Supón tamén un experimento destinado a normalizar aínda máis a socialización da masiva débeda especulativa do sector bancario.
Mentres os acontecementos europeos colocan máis afiladamente o centro de atención sobre este referendo, isto ten lugar tamén nun momento no que comezou a xurdir, se non a formarse, unha resistencia interna á austeridade. Un lugar común na cobertura da crise consistiu en que Irlanda absorbeu pasivamente os recortes, co refrán de elite de "non somos Grecia, comportarémonos" que ten o seu espello en consígnaa dos manifestantes gregos de que "non somos irlandeses, resistiremos". Con todo, o recente boicot a un imposto sobre a vivenda, polo que a metade dos propietarios se negaron a pagar un imposto fixo sobre a propiedade, suxire que o rexeitamento das políticas de austeridade esténdese máis aló da resistencia organizada dos grupos comunitarios e partidos de esquerda.
A oposición a un imposto sobre a propiedade pode parecer unha vía un tanto inusual para a política progresista, mais é que se aplicou igualmente ás mansións que á carga de patrimonio negativo que constitúe o tanxíbel legado do período de auxe para ducias de milleiros de persoas. Á xente que loita por apañarse fronte á repercusión conxunta do recorte de servizos, a perda salarial e o desemprego informóuselle de modo regular de que "100 euros non é moito diñeiro" (e en certo sentido non o é, cando llo tiran á débeda bancaria socializada que en última instancia estaba destinada a servir). Resulta difícil prever como se desenvolverá no referendo este rexeitamento colectivo, mais o mantra de que "non hai alternativas" non será fácil de restaurar.
Nota: [1] Terrence McDonough, "Treaty is not a safe option but a perilous experiment", ["O Tratado non é unha opción segura senón un perigoso experimento"], The Irish Times, 16 de maio de 2012.
Nenhum comentário:
Postar um comentário