O debate existente na Eurozona sobre como responder aos mercados financeiros limítase a dúas alternativas, e as dúas aceptan que sexan os mercados financeiros os que determinen o valor da débeda soberana. As dúas asumen que o problema que os estados teñen para conseguir diñeiro débese á dificultade que experimentan en vender os seus bonos a estes mercados, os cales esixen intereses cada vez máis elevados que poden chegar a ser insustentábeis.
Ante esta situación, a alternativa liderada pola chanceler Angela Merkel e o presidente Nicolas Sarkozy considera que tales mercados financeiros debesen actuar como auténticos mercados, é dicir, que aceptasen a existencia de riscos. Os bancos e hedge funds que compran débeda pública deberían absorber os custos que poidan derivarse da imposibilidade de que os estados poidan pagar os intereses e entren en bancarrota. Se un investidor arríscase, ten que aceptar que as perdas son parte da lóxica do mercado, unha lóxica impecábel e, ademais, popular. A gran maioría da poboación considera xusto que, se hai perdas, os bancos acepten absorber parte destas perdas.
A outra alternativa, defendida polo presidente Zapatero en España e o primeiro ministro Papandreu en Grecia, está en contra, pois indica que se os bancos ven un risco de perder diñeiro na súa compra de bonos van esixir uns intereses mesmo máis altos dos que están a esixir a fin de compensar o risco ao que a primeira alternativa somételles. Ambos os mandatarios temen que vaian ter que pagar intereses aos bancos mesmo máis elevados que até agora, facendo a venda da súa débeda mesmo máis custosa. A súa postura, pois, é tamén lóxica.
O problema con ambas as alternativas é que as dúas exclúen a solución que historicamente foi máis exitosa e que consiste en dar maior protagonismo ao Estado e ás institucións públicas a nivel da Unión Europea. En lugar de que sexan os mercados financeiros os maiores compradores (e especuladores) da débeda soberana, deberían ser as propias autoridades públicas as que a compren. Un banco central digno do seu nome, o que debe facer, ademais de controlar a inflación do seu país, é facilitar o crecemento económico, sobre todo en momentos de recesión, como o actual. Isto faino, entre outras medidas, a base de crear diñeiro. Un banco central ten unha imprenta onde se imprime diñeiro; pode imprimir tanto como queira e, con iso, comprar ao Estado a débeda pública ao interese que defina, revertendo os intereses ao propio Estado. Isto é o que fai a Federal Reserve Board (FRB, o Banco Central Estadounidense). O FRB acaba de imprimir 600.000 millóns de dólares para comprar débeda pública e permitir maior gasto público, e así estimular a economía estadounidense [crifrar con este artigo e mais con estoutro; Nota do blogger].
É certo que hai riscos de que un banco central imprima demasiado diñeiro. Un é que ao haber tanto diñeiro o prezo da moeda baixe e devalúese. Pero isto, máis que un problema, agora sería unha vantaxe, pois non lle iría mal a EUA ou á Eurozona que o valor do dólar ou do euro descendese, pois con iso poderían facilitar as exportacións dos seus produtos. O outro risco de imprimir moito diñeiro é que ao existir tanta moeda no mercado aumente a inflación. Pero, neste momento, o problema existente en EUA e na Unión Europea é precisamente o oposto, é dicir, o da deflación.
A pregunta que se fará o lector é: por que non fai o mesmo o Banco Central Europeo (BCE)? A causa é que a banca alemá ten moito poder e, como condición de permitir que o marco fose substituído polo euro, puxo unha serie de condicións. Unha delas é que o BCE tería como obxectivo primordial controlar a inflación. Por iso é polo que non fóra moi favorábel a ter un elevado crecemento económico que puidese xerar inflación. A inflación é sempre o inimigo número un dos bancos, pois o valor do diñeiro descende se a inflación aumenta. Iso explica que a banca alemá puxese como condición o requisito de que aos países da Eurozona non se lles permitise ter un déficit do Estado maior que o 3% do PIB. Isto retardou o crecemento económico. A partir de entón, a taxa de crecemento económico da UE foi menor que a dos EUA, que non ten tal requisito. En realidade, os EUA non serían aceptados na UE porque a media do seu déficit historicamente foi maior que o 3% do PIB.
E outra condición que puxo a banca alemá é que o BCE non puidese comprar débeda pública aos estados. Sometía así aos estados a unha austeridade continua na que ningún deles podía imprimir moeda nin ter asegurada unha venda da súa débeda ao seu banco central, nin sequera a uns intereses fixos. Tíñao que conseguir no mercado, e aí está a raíz do problema. Os estados tíñanse que someter á disciplina dos mercados en lugar de, como debese ser, que fosen os mercados os que estivesen sometidos á disciplina das autoridades públicas. Por un momento pareceu que algo ía cambiar ao entrar a Eurozona en profunda crise a partir de 2007. E o BCE comezou mesmo a comprar débeda pública de Grecia (nunca comprou débeda española), pero a banca alemá protestou, polo que agora faino con contagotas. Non asumiu un rol como o da FRB. E aí está o problema.
O diñeiro que utiliza o BCE é público. Este diñeiro utilízase para axudar aos bancos, prestando ademais diñeiro aos estados para que poidan pagar as súas débedas aos bancos. Se en lugar diso este diñeiro se empregara para garantir o crédito a través do estabelecemento de bancas públicas, esixindo ademais que o BCE comprase débeda dos estados, a Eurozona non tería o problema que ten*.
Notas do tradutor galego:
* Os gobernos dos estados da UE, coa súa soberanía de cartón perante a bancocracia, e as autoridades da devandita puxeron a disposición dos bancos mais de 4'5 billóns de euros desde a queda de Lehman Brothers para ajudar-lhes a superar a crise financeira. O Reino de Espanha destinou ao seu sector bancário mais de 334.000 millóns de euros, o quinto Estado dos 27 no tocante ás axudads autorizadas. Entón, podemos dicir que a crise é realmente unha estafa após outra.
.
Nenhum comentário:
Postar um comentário