Red en defensa del maíz. Artigo tirado de SinPermiso (aquí) e traducido por Revolta Irmandiña. Este texto foi presentado o 21 de outubro de 2011 pola Audiencia "Violencia contra o Millo, a Soberanía Alimentaria e a Autonomía" na sesión de instalación do capítulo México do Tribunal Permanente dos Pobos, na Universidade Nacional Autónoma de México. Esta audiencia é promovida por máis de mil comunidades de agricultores en mediana e pequena escala, e campesiños indíxenas en todo o país. Entre algunhas das organizacións atópanse a Red en Defensa del Maíz, Vía Campesiña América do Norte, o Colectivo Oaxaqueño en Defensa dos Territorios, e decenas de organizacións en Chihuahua, a Huasteca e a Península de Iucatán, entre moitos outros estados de México.
 |
| Houbo consenso e decidiuse que se tornase o millo mouro, o millo amarelo, o millo vermello e o millo branco, e disto fixéronse os nosos ósos, o noso sangue, a nosa carne. - Popol Vuh |
O millo non é unha cousa, un produto; é un tramado de relacións, é a vida de millóns de campesiños cuxo centro civilizatorio milenario é a comunidade e a vida na sementeira. Sendo México centro de orixe do millo, un dos catro alimentos cruciais para a humanidade, os ataques ao millo e aos pobos que o cultivan, son un ataque contra as estratexias máis antigas e con máis posibilidades de futuro da humanidade.
O millo é tamén un cultivo comercial importante para o sustento de millóns de familias de agricultores. A súa rendibilidade pode fortalecer a seguridade e soberanía alimentaria do país se se contase coas políticas públicas apropiadas para logralo.
A primeira tese que propomos é que as negociacións do Tratado de Libre Comercio de América do Norte, TLCAN requiriron que o Estado mexicano comezase un interminábel desmantelamento xurídico de todas as leis que promovían dereitos colectivos e protexían ámbitos comúns, en particular os territorios, dos pobos indíxenas e campesiños, as súas terras, augas, montañas, e bosques. O TLCAN requiriu tamén o desmantelamento de todo o sistema de programas, proxectos e políticas públicas que apoiaban a actividade agrícola, en detrimento de os pequenos e medianos agricultores mexicanos e en beneficio da agricultura estadounidense, sobre todo a que busca acaparar mercados, procesos e financiamientos, é dicir, a agricultura das corporacións. Este desmantelamento chegou ao extremo de apostar coas importacións de millo, a pesar de que é un produto básico para a alimentación da poboación mexicana e a pesar de todas as asimetrías en produtividade e subsidios -existentes entre os produtores de Estados Unidos e Canadá e os produtores mexicanos. Aínda que se contaba cun prazo de 15 anos para liberalizar por completo o comercio exterior do millo, o goberno mexicano, unilateralmente, permitiu a entrada de importacións por riba da cota e sen arancel. Isto reduciu os prezos internos de millo nun 50%, o que beneficiou tan só aos cárteles transnacionais que controlan o gran.[1]
Unha segunda tese é que este desmantelamento xurídico e esta privatización teñen como fin último a erradicación de toda produción independente de alimentos.
Para logralo, as grandes corporacións en todo o mundo propuxéronse o refugallo, a erosión e mesmo a criminalización dunha das estratexias máis antigas da humanidade, que é o resgardo e o intercambio libre de sementes nativas ancestrais. Non parece importarlles o atentar contra todos os saberes propios da agricultura tradicional campesiña e agroecológica, para así promover o cultivo e a comercialización de sementes de laboratorio (híbridos, transxénicos e máis), mediante leis expresas que lle abren espazo ás grandes corporacións para lograr os seus fins. Os dous exemplos máis contundentes son a Lei de Bioseguridad de Organismos Xeneticamente Modificados, ou "Lei Monsanto" e a Lei Federal de Produción, Certificación e Comercio de Sementes.
Unha terceira tese é que estas leis promoven unha invasión transxénica (que comezou en 2001) e inevitabelmente contaminará ás 62 razas e miles de variedades que existen en México. Os réximes de propiedade intelectual e os rexistros e certificacións terminarán desposuíndo da súa diversidade ás sementes nativas.
Unha cuarta tese é que atentar contra os sistemas de agricultura campesiña ancestral e as súas variantes agroecológicas modernas, atentar contra bens comúns tan cruciais como as sementes nativas, devasta a vida no campo e debilita as comunidades, agudizando a emigración e a urbanización salvaxe, favorecendo a invasión dos territorios campesiños e indíxenas para megaproxectos, explotación mineira, privatización de auga, plantacións de monocultivos, deforestación e apropiación de territorios en programas de mercantilización da natureza, como REDD e servizos ambientais.
Unha quinta tese é que todo o sistema que está no fondo deste desmantelamento xurídico, deste intento por erradicar a produción independente de alimentos e por monopolizar a rendibilidade dun cultivo tan versátil -eliminando así toda a gama de sementadores que non sexan corporacións, desde pobos indíxenas até agricultores de mediana ou pequena escala-; todo o sistema que está no fondo dos encarecementos desmedidos nos prezos dos alimentos e da crise alimentaria xeneralizada, é responsábel dunha boa parte da crise climática.
Hai suficientes probas de que o sistema agroalimentario mundial, debido á súa integración vertical (coa súa acaparamiento de terras e auga, coas súas sementes de laboratorio híbridas e transxénicas, coa súa promoción de agrotóxicos que erosionan o chan, coa súa deforestación, as súas monocultivos, o transporte que emprega, o procesado industrial, o empacado, o almacenamento e a refrixeración) é responsábel de entre 45-57% dos gases con efecto de invernadoiro.[2]
En cambio, a parte agraviada, as comunidades campesiñas e indíxenas e os agricultores en pequena escala neste momento producimos a parte substancial dos alimentos do mundo [3], a pesar da pouca terra a nivel mundial que mantemos, e a pesar das condicións de opresión que tentan impornos. E sabemos que manter os nosos cultivos ancestrais, coas nosas sementes nativas, podería arrefriar a terra se houbese unha vontade política para defender os modos de vida que están no centro desta agricultura, para seguir cultivando o millo na comunidade que chamamos milpa: diverso, xeneroso, alimento en convivencia con outros alimentos, con plantas que curan, con árbores que protexen, con animais que tamén son a nosa forza. Para iso, é crucial que as comunidades teñan un control territorial, un autogoberno, unha autonomía. Debemos frear o acaparamiento de terras e a invasión dos territorios das comunidades.
A defensa do millo pasa os culturalismos. É a defensa mesma dunha opción de independencia material e política real dos pobos fronte ao mercado e a súa ameaza de dominar eternamente. O millo é sustento material e tamén forza identitaria e sacra. Ao contaminalo con transxénicos, ao desmantelar a economía do millo desde as políticas gobernamentais, ao desprezar a milpa, aténtase contra un proceso inédito, específico no mundo, a proposta civilizatoria mesoamericana. O ataque ao millo e aos pobos que o criamos é un crime, pois, contra un dos alicerces da civilización no seu conxunto. Ao defender aos pobos do millo, ao defender o intercambio infinito de sementes campesiñas, estamos a defender a supervivencia e as posibilidades de plenitude da humanidade enteira.
O millo é o noso sangue, a nosa carne, a nosa nai, o noso fillo, / é o que fala, ri, ponse de pé e camiña. - Poema náhuatl
NOTAS Ao TEXTO: [1] As investigacións do Centro de Estudos para o cambio no Campo Mexicano (Ceccam) durante máis de 15 anos, son a fonte destas conclusións. Ver www.ceccam.org.mx
[2] Ver GRAIN, "Coidar o chan", 18 de outubro, 2009, http://www.grain.org/article/entries/1236; "Alimentos e cambio climático: o elo esquecido", 28 de setembro, 2011, http://www.grain.org/es/article/entries/4364
[3] ETC Group: "Who will feed us? Questions for the food and climate crise", 14 de decembro, 2009, http://www.etcgroup.org/en/node/4921
Nenhum comentário:
Postar um comentário