Randall Wray. Artigo tirado de SinPermiso (aquí) e traducido por Revolta Irmandiña. Randall Wray é un dos analistas económicos máis respectados de Estados Unidos. Colabora co proxecto newdeal 2.0 e escribe regularmente en New Economic Perspectives. Profesor de economía na University of Missouri-Kansas City e investigador no Center for Full Employment and Price Stability. Foi presidente da Association for Institutionalist Thought (AFIT) e formou parte do comité de dirección da Association for Evolutionary Economics (AFEE). Randall Wray traballou durante moito tempo na análise de problemas de política monetaria, macroeconomía e políticas de pleno emprego. É autor de Understanding Modern Money: The Key to Full Employment and Price Stability (Elgar, 1998) e Money and Credit in Capitalist Economies (Elgar 1990).
 |
| "Sempre houbo outra tradición, a cal se remonta á Escola Bancaria de principios do século dezanove, que pasa por Marx e Keynes, por Schumpeter, Gurley e Shaw, Minsky, N. Kaldor, B. Moore, e finalmente, o seu seguro servidor nos 80. Chámase o enfoque do "diñeiro endóxeno", e insiste en que os bancos centrais non poden controlar a creación de diñeiro privado polos bancos mediante o control das reservas." |
Os próximos 15 e 16 de abril celebrarase en Berlín un importante Simposium científico, que reunirá a unha boa parte dos máis destacados economistas críticos ou heterodoxos do mundo. Steve Keen publicou hai pouco máis dunha semana na súa bitácora un pequeno resumo do seu relatorio berlinés. Esa publicación foi replicada por Krugman na súa bitácora (Debtwatch), e esa réplica desencadeou nuns poucos días unha copiosa e interesante polémica teórica con múltiplos participantes, que en certo xeito vén revivir a vella polémica -Cambridge contra Cambridge, Mass.- que fai preto de 50 anos enfrontou aos discípulos directos de Keynes en Cambridge, Reino Unido, co "keynesianismo bastardo" (Joan Robinson) da "síntese neoclásica" de Samuelson e os seus alumnos norteamericanos de Cambridge, Mass. O que entón non pasou dunha polémica que os ortodoxos, aínda perdéndoa, conseguiron confinar nas publicacións e os recintos puramente académicos, é agora unha polémica pública, que se desenvolve en blogues de acceso aberto aos leigos e que versa, non sobre un tema teórico-abstracto -o concepto de "capital"-, senón sobre un asunto de máxima e perentoria actualidade política e práctica, cal é o do papel que a teoría económica concede á moeda, á actividade bancaria, e en xeral, ás institucións financeiras. Reproducimos nesta entrega a réplica de Seteve Keen á primeira crítica de Krugman, así como o artigo que segue, de grande eficacia didáctica, escrito por Randall Wray sobre o alcance da polémica e as limitacións neoclásicas de Krugman como fonte da súa incomprensión dos problemas monetarios e financeiros.
A semana pasada destaquei a relevancia de Minsky, explicando as súas principais contribucións. Pódense ler en: http://www.economonitor.com/lrwray/2012/03/27/why-minsky-matters-part-one/#idc-container
Isto deu, en parte, como resposta ao blogue de Paul Krugman no que se desestimaba a importancia de tentar descifrar "o que Minsky en verdade quería dicir". Ver: http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/03/27/minksy-and-methodology-wonkish/
Con todo, máis importante aínda, significou unha resposta á súa defensa dun modelo simplista da dinámica de deflación de débeda que presentaba aos bancos coma se estivesen fose de escena. Segundo Krugman, os bancos non son relevantes xa que o único que fan é intermediar entre quen aforra e quen inviste, recibindo ingresos e converténdoos en préstamos.
No meu blogue, a semana pasada, prometín profundar no enfoque bancario de Minsky. Xusto a tempo, Krugman estendeuse nas súas opinións, as cales poden lerse no seguinte post: http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/03/27/banking-mysticism/
Agora sei que a especialidade de Krugman non son os sistemas monetarios nin os bancarios, así que non se lle pode esixir unha comprensión profunda dos detalles técnicos. No entanto, é un destacado columnista e escritor de libros de texto, así que se pretende explaiarse sobre "que fan os bancos", debería polo menos comprender as ideas básicas correctamente.
Por desgraza non ocorre así. De feito, o seu enfoque pertence ao século pasado, se non máis atrás. Pode alguén imaxinarse a un científico que escriba no NY Times e presente a física newtoniana como estado da arte?
En caso de existir un "misticismo" bancario, estaría máis ao lado do que Krugman presenta, que do do que argüen os seguidores de Minsky. É certo, necesitamos a Minsky, cuxo enfoque, incluso o dos anos 1950, revélase máis válido no mundo bancario actual que o de Krugman.
Non pretendo faltar a ninguén o respecto. Como o resto dos seguidores de Krugman, creo que é un dos mellores columnistas do NY Times, e cobre un amplo espectro de temas con grande profundidade. Con todo, un non pode fiarse del en temas monetarios, pois simplemente non os comprende. O que nos presenta é unha estraña combinación das teorías de principios do século vinte cunha visión moi particular que se remonta ao século dezanove, baseada nunha historia sobre un ourive aínda máis antiga. Explicareime.
A partir dos anos 20 do século pasado, propagouse un peculiar malentendido segundo o cal a cantidade de reservas bancarias emitidas pola Fed poderían dalgún modo controlar os préstamos bancarios e a creación de depósitos. Isto chamouse enfoque do "diñeiro exógeno" (o diñeiro fornecido contrólao de forma "exógena" o banco central mediante a restrición da cantidade de reservas fornecidas). Converteuse no punto de partida do monetarismo de Milton Friedman (que finalmente acabou no desastroso Grande Experimento do Monetarismo de principios dos 80 nos EUA e Reino Unido, no cal os bancos centrais tentaron unha focalización formal do crecemento da inxección de diñeiro).
Non funcionou, e todos os bancos centrais nacionais abandonaron a focalización do diñeiro inmediatamente nos 90.
Sempre houbo outra tradición, a cal se remonta á Escola Bancaria de principios do século dezanove, que pasa por Marx e Keynes, por Schumpeter, Gurley e Shaw, Minsky, N. Kaldor, B. Moore, e finalmente, o seu seguro servidor nos 80. Chámase o enfoque do "diñeiro endóxeno", e insiste en que os bancos centrais non poden controlar a creación de diñeiro privado polos bancos mediante o control das reservas.
Todo isto parece demasiado retorto para un blogue como este; mais a idea, de forma simple e breve, reza así: os bancos centrais modernos son responsábeis de manter un sistema de pagos que opere sen complicacións, o cal, entre outras cousas, require responsabilidades bancarias claras desde o principio (que un depósito dun dólar en Chase se valore o mesmo que un depósito dun dólar no Banco de America). A Fed asegúrase de que os depositantes poidan utilizar os caixeiros automáticos. Isto significa que os bancos deben ter tantas reservas como se requira. Por tanto, o control da Fed baséase no "prezo" e non na "cantidade": pode fixar a taxa de xuro á cal preste reservas aos bancos, mais non determinar a cantidade.
Máis aló da teoría, os requirimentos de reserva bancaria (os coeficientes obrigatorios) calcúlanse en base aos depósitos creados até seis semanas antes. Así, a cantidade de reservas que se require aos bancos para manter sistemas como o que utilizamos nos EUA. (coa proporción de reserva obrigatoria) é sempre unha función dos depósitos históricos. De novo, o control do banco central recae sobre o prezo, non sobre a cantidade. Finalmente, os bancos centrais modernos traballan con obxectivos de taxa de xuro (a Fed estipula os seus obxectivos de taxa de fondos fed), o cal de novo significa que a Fed pode fixar o "prezo" e despois inxectar as reservas necesarias para alcanzar os obxectivos de taxas de fondos fed.
Aínda así, custou moito tempo que os libros de texto estadounidenses se puxeran ao día, e Krugman non é o único escritor deste tipo de libros que aínda non o comprende (nótese que sigo amentando aos escritores de libros de texto estadounidenses, pois aqueles fóra dos EUA fixeron un traballo moito mellor; por exemplo, Charles Goodhart no Reino Unido escribiu hai tempo un libro de texto no que se comprendía perfectamente estas ideas).
No entanto, no seu blogue, os erros de Krugman van máis aló do típico erro de libro de texto. Argüe que os bancos en verdade non crean diñeiro "da nada" ou "do aire", senón que recibirían depósitos e canalizaríanos en préstamos. Este é un erro que mesmo os peores libros de texto xa non cometen.
Citarei só tres pasaxes relevantes de Krugman para resumir o seu enfoque:
"os autoproclamados verdadeiros Minskystas ven os bancos como institucións que dalgunha maneira sáense das regras que se aplican ao resto da economía, que teñen poderes únicos sobre o ben e o mal...
Primeiro de nada, calquera banco individual ten que, de feito, prestar o diñeiro que recibe en depósitos. Os oficiais de préstamos bancarios non poden emitir cheques se non os sacan dalgún sitio; como empregados de calquera intermediario financeiro, deben comprar activos cos fondos que teñen en man. Espero que isto non resulte polémico, a pesar de que, sabendo o que ocorre sempre que discutimos sobre bancos, xa asumo que esta mera proposición provocará un escándalo...
Si, un préstamo xeralmente é depositado noutro banco, mais o destinatario do préstamo pode, e ás veces faio rapidamente, retirar os seus fondos, non en forma de cheque, pero si de divisas. Ademais a subministración de divisas está limitado, e o límite márcano as decisións da Fed. Así que non existe un proceso automático polo cal un incremento dos préstamos bancarios produza o suficiente aumento de depósitos para apoiar os devanditos préstamos, e o factor limitador clave do volume do estado financeiro dos bancos é a cantidade de base monetaria que crea a Fed, mesmo aínda que os bancos non posúan reservas...".
Veremos máis adiante o especiais que o propio Minsky consideraba aos bancos. De momento, centrémonos no enfoque de Krugman: os bancos poden emitir cheques "sacados do aire" mais deben, mellor, utilizar "os fondos que teñen en man". Ademais, os bancos están limitados polas divisas que se "fornecen de forma limitada", límite fixado polas "decisións da Fed".
Krugman dá marcha atrás á teoría monetaria até polo menos un século.
Scott Fullwiler fixo unha análise moi bela sobre Krugman: http://neweconomicperspectives.org/2012/04/krugmans-flashing-neon-sign.html. Nel analiza o estado financeiro e rebate a Krugman punto por punto. Non hai motivo para repetir unha refutación tan detallada.
Prefiro ofrecer, en troques, unha visión xeral do enfoque de Minsky sobre a natureza do sistema bancario. Que é o que fan os bancos? Os lectores deberán primeiro de nada entender este punto básico, despois ler o artigo de Scott para entrar en detalle e, finalmente, decidir se optan por confiar en Minsky ou en Krugman na cuestión dos bancos.
Porén antes de proceder, mirémolo deste xeito: un depósito bancario é o pagarei do banco, que demostra o grao de confiabilidade do estado financeiro do banco. Os bancos teñen billóns e billóns de dólares destes pagarés nos seus estados financeiros (nos EUA temos dous bancos cada un dos cales por si só emitiu 2 billóns de dólares en pagarés, e outros tantos que non son moito menores). Os pagarés son "pasivos continxentes" no sentido de que os acredores dos bancos poden insistir en "pago" ou "conversión a efectivo" ben sobre demanda ("depósito á vista"), ben tras un período de espera ("depósito temporal") ou ben tras algún evento especificado.
O erro de Krugman está en pensar que os bancos operan como "prestamistas de diñeiro" que esperan nas esquinas das rúas de Chicago, tomando depósitos de moeda e prestándoos logo a taxas de xuro máis altas (usureiras). Supostamente os bancos gardan algo do diñeiro como reservas para cubrir a retirada de depósitos. Con todo, como a Fed limita a cantidade de diñeiro, os préstamos bancarios están limitados.
Pero como ía ocorrer así? En primeiro lugar, as matemáticas non cadran. A cantidade total de efectivo existente é menor dun billón de dólares, e estímase que polo menos a metade está fóra dos EUA, utilizado principalmente para financiar actividades ilegais en mercados negros, tráfico de armas e de drogas (o cal é tamén principalmente para o que se usa o efectivo dentro dos EUA). Así que só unha pequena porción do efectivo total está dispoñíbel para que os bancos o recíban en depósitos e poidan conceder préstamos. A pesar de todo, teñen billóns e billóns de depósitos no seu estado financeiro e emitiron unha cantidade equivalente en pagarés.
Pense na última vez que foi ao banco... seica levou unha carretilla repleta de diñeiro para depositar, coa intención de que o seu estimado banqueiro puidese conceder uns cantos préstamos hipotecarios?
Sinceramente, só lembro unha vez no últimos cinco anos en que fixese un ingreso abundante en efectivo. Recibira uns 4000 dólares en reembolso de diñeiro de viaxe en Colombia (nunha oficina de intercambio de divisas escura e dalgunha forma horríbel) e vaguei polas rúas de Bogotá cun enorme e sospeitoso vulto de estampillas de Ben Franklin no meu peto. Por sorte cheguei a casa san e salvo e inmediatamente depositeino na sucursal máis próxima.
A parte desta, todas as miñas transaccións monetarias ocorreron ao revés (extraccións no caixeiro automático). Se un pensa niso, poucas veces se ve a alguén facendo depósitos de grandes cantidades nos bancos. A non ser que se teña un negocio que manexe efectivo a grande escala (tráfico de drogas ou recollida de lixo), un non recibe o diñeiro suficiente para manter ao seu banco abastecido de papel verde.
O que hoxe en día vexo é que case todo o mundo que vai ao banco saca diñeiro! Os bancos provén diñeiro, non o reciben para poder conceder préstamos. Entón, como poden funcionar? Pois cada vez que os bancos necesitan efectivo para cubrir as demandas de retiro, non acoden aos depositantes senón á Fed. A Fed envía diñeiro aos bancos para almacenar nos caixeiros automáticos. A cambio, carga a débito reservas bancarias obtidas da propia Fed (estas non son máis que as "contas correntes" do sistema de banca privada da Fed).
Que pasa entón, se un banco ten poucas reservas? Negarase a Fed a enviar efectivo? Non. A Fed presta reservas para cubrir as necesidades de efectivo. En caso contrario, o banco tería que fechar, rexeitando cubrir as demandas de efectivo, o cal aterraría aos depositantes, quen fuxirían inmediatamente dos bancos. Así que, a non ser en casos excepcionais, un non atopa nunca os caixeiros automáticos fóra de servizo ou as portas dos bancos fechadas debido á falta de efectivo. De feito, a maioría de textos que coñezo sobre bancos ou diñeiro insisten en que o público non bancario determina a subministración de efectivo; xa que os bancos prometen unha subministración sobre demanda, a Fed proporciona aos bancos todo o que necesitan para cubrir as extraccións de diñeiro.
É a Fed a que trae as carretillas repletas de diñeiro aos bancos, NON os depositantes. Ademais a Fed non proporciona o efectivo para que os bancos poidan conceder préstamos, senón máis ben para cubrir as extraccións de depósitos.
Entón de onde saca a Fed as reservas que abona nas "contas correntes" dos bancos na Fed? De golpes de tecla "no ar". De onde saca a Fed os billetes verdes que envía aos caixeiros automáticos? De golpes de tecla no ar que dan a orde de imprimir máis.
Hai algún patron apreciábel? O diñeiro sempre se crea "do ar".
Así que parece que Krugman non entendeu do todo o negocio bancario. Calquera depósito que se ingrese nos bancos convértese case completamente en depósitos de pagarés bancarios. É todo diñeiro dos bancos. De onde saíu? Pois dos bancos. De onde o sacaron? Pois creárono. Como? Sacárono do ar.
Poñámolo doutro xeito. Un pode escribir un pagarei ao seu veciño: "déboche cinco pesos". É a túa responsabilidade financeira e o activo financeiro do veciño. De onde sae? Do ar.
Houbo que sacar efectivo primeiro para poder escribir o pagarei? Non. Hai que ter cinco dólares en efectivo para escribir o pagarei? Non.
Agora, hai que cancelar a débeda nalgún momento. Se o veciño presenta o pagarei para cancelar, haberá que proporcionarlle o diñeiro, escribir un cheque a conta do depósito bancario ou proporcionarlle algo que teña un valor mutuamente aceptado como equiparábel. Cando xa se cancelou a débeda, o veciño devolve o pagarei e escáchese en anaquiños.
Neste proceso "creouse diñeiro" sacado do "ar"; o "diñeiro" era o pagarei denominado en dólares. (O diñeiro creado destrúese unha vez se pagou a débeda).
Pódese obxectar: pero como pode iso ser diñeiro? Se tan só era a miña débeda co meu veciño! Se nin sequera circulou! Se o meu veciño non puido comprar nada con el! Si, todo iso é certo.
Doutra banda, é concebíbel que un sexa ben coñecido e toda a veciñanza confíe nun. En tal caso, o veciño que recibiu o pagarei podería certamente transferilo como pago ao seu propio pagarei con outro veciño (un "terceiro"). Nese caso, este outro veciño podería presentarllo a un para cancelalo. Ou o veciño podería contratar a un mozo para cortar o céspede e que o mozo o presente para cancelar. Así, polo menos en teoría, o pagarei podería circular para pagar débedas ou contratar servizos.
Como sempre dixo Minsky: calquera pode crear diñeiro; o problema é que este diñeiro se acepte.
Ao que imos é ao grao de "monetización". Non pretendo dicir que este pagarei sexa tan válido como o dun banco; claramente non é o caso. Os bancos son especiais. A parte das divisas propias do goberno, nada cumpre mellor a función do diñeiro que os depósitos bancarios de pagarés.
Con todo, as liñas divisorias sempre foron difusas e hoxe en día sono aínda máis debido á batería de innovacións por parte dos bancos e outras institucións financeiras (o que agora chamamos "bancos na sombra"). Por exemplo, excepto en época de crise, os fondos de investimento do mercado monetario (emitidos polos bancos na sombra) son case equivalentes aos depósitos bancarios. En crise, de calquera forma, os rescates proporcionados polo goberno aos bancos en forma de seguros FDIC e as promesas de préstamos da Fed como último recurso fixeron dos pagarés bancarios apostas moito máis seguras que os pagarés dos bancos sombra.
Por tanto, a non ser que teñamos ao Tío Sam velando por nós, os pagarés serán "menos líquidos" e por tanto un diñeiro "inferior" en comparación cos depósitos bancarios. (Para dicilo todo, hai outros motivos polos cales os bancos son especiais, os cales inclúen a súa especialización en avaliacións, como determinar o valor dos créditos, a pesar de que está claro que os bancos máis consolidados esquecéronse de como facelo. Porén iso é outra historia).
Todo isto é un preámbulo a Minsky. A miña primeira lección sobre bancos e diñeiro obtívena de John Ranlett, quen utilizou o seu propio libro de texto (segue sendo unha boa fonte, en caso de poder atoparse). Ademais, por pura coincidencia, a miña compañeira Stephanie Kelton tamén estudou sistemas bancarios e monetarios con Ranlett. Cando Ranlett me ensinaba o "multiplicador de depósitos", entendíao como unha relación entre reservas e depósitos, non como que os bancos aceptaban literalmente depósitos e os canalizaban en préstamos. Máis aínda, sendo o único entre os libros de texto máis recentes, o seu mostraba que os gastos públicos incrementaban as reservas bancarias (non un tema para hoxe, pero si recoñecido pola Teoría Monetaria Moderna) as cales, tamén, créanse do "ar".
Só co feito de que Krugman estudase a Ranlett, nunca cometería un erro tan grave.
Afortunadamente, entón continuei estudando a Minsky, o cal probabelmente entendía o sistema bancario mellor que calquera economista académico.
Nalgún momento de 1983 pasoume un artigo escrito por Basil Moore sobre "contabilidade de reservas contemporánea" (máis adiante publicada na revista Journal of Post Keynesian Economics) e pediume que o lese e lle dese a miña opinión. O artigo versaba sobre os intentos da Fed por focalizar o crecemento de subministración monetaria a través do control de reservas, e argumentaba que mesmo cambiando os procedementos empregados para calcular as reservas obrigatorias (discutidos anteriormente) non terían éxito. Basil defendía que a Fed debía acomodarse á demanda de reservas dos bancos, e continuaba dicindo que deberiamos pensar na subministración de reservas como "horizontal" no obxectivo de taxa de xuro. Máis tarde, en 1998, publicou un libro co título Horizontalists and Verticalists. Baixo a dirección de Minsky, escribín unha tesiña e un libro (Money and Credit in Capitalist Economies) cun enfoque un pouco distinto do mesmo tema.
Non é necesario entrar en detalles. No entanto, si é importante dicir que hai toda unha literatura desenvolvida segundo os enfoques de persoas como John Ranlett, de forma que entre os economistas de hoxe, así como entre os lexisladores, o enfoque dominante é o do "diñeiro endóxeno". Resulta fácil atopar citas de economistas da Fed, o BIS, e outras axencias financeiras internacionais que apoien estes argumentos.
O que Krugman nos apresenta é equivalente á física do século XIX, tan pasada de moda, que non só é errónea, senón que, encima, resulta incómoda. Os seus enfoques sobre o control de préstamos bancarios por parte do banco central a través de restricións cuantitativas sobre as reservas foron rexeitados no tres últimas décadas por practicamente toda persoa competente neste campo. A súa visión dos bancos ingresando efectivo para despois conceder préstamos foi ademais desbotada xa nalgún momento do século XIX.
(Por último, segundo Krugman, "ao final, os bancos non cambian a noción básica das taxas de xuro determinadas pola súa preferencia de liquidez e os fondos prestábeis; si, os dous, porque a mensaxe de IS-LM [modelo Investimento/Aforro-Preferncia de Liquidez, polas súas siglas en inglés] é que ambos os enfoques, correctamente entendidos, son válidos". Aínda así o modelo do ISLM de síntese da teoría de preferencia de liquidez e fondos prestábeis mostrouse como unha confusión lóxica por parte de Keynes en 1937. En 1975 Duncan Foley demostrou que as relaciones fluxo-existencias do modelo son sospeitosas. Mesmo John Hicks, o creador do modelo, abandonouno por confuso e sensentido nos 1980. Ademais a corrente principal da macro finalmente refugou a curva LM tras o "Novo Consenso Monetario" desenvolvido a partir de 1990. Tamén niso resulta extemporáneo. Ben, mais todo isto é demasiado complicado para un blogue.)
Resumamos o enfoque de Minsky sobre bancos e diñeiro. En moitos dos seus escritos destacou seis puntos principais:
1. unha economía capitalista é un sistema financeiro;
2. a economía neoclásica non é útil, xa que nega a importancia do sistema financeiro;
3. a estrutura financeira volveuse moito máis débil;
4. esta fraxilidade fai probábel a posibilidade dun estancamento ou mesmo unha grande depresión;
5. unha economía capitalista estancada non fomentará o desenvolvemento do capital;
6. de calquera forma, isto pódese evitar cunha reforma apropiada da estrutura financeira en conxunción cun uso apropiado dos poderes fiscais do goberno.
Resulta capital no seu argumento entender o concepto de bancos desenvolvido por el mesmo. Centrareime no enfoque xeral de Minsky sobre as institucións e políticas financeiras; non farei ningunha recomendación específica sobre reformas de políticas.
Segundo Minsky, "Unha economía capitalista pode describirse como un conxunto de estados financeiros e de ingresos interrelacionados". Os activos nun estado financeiro son, ou ben financeiros ou ben reais, fixados para producir ingresos ou para ser vendidos ou cedidos en aval. As responsabilidades representan un compromiso prioritario para realizar pagos sobre demanda, nunha data especificada ou cando ocorre algunha continxencia. Os activos e as responsabilidades fíxanse denominados no diñeiro da conta e o excedente do valor dos activos sobre o valor das responsabilidades cóntase como valor neto nominal.
De feito, todas as unidades económicas (familias, empresas, institucións financeiras, gobernos) poden analizarse como "bancos", xa que todos toman unha posición nos activos ao emitir pasivos, mantendo marxes de seguridade para a súa protección. Unha marxe de seguridade é o exceso de ingresos que se espera xerar por propiedade de activos sobre as obrigacións de pago entrañadas polos pasivos. Outro é o valor neto (para un fluxo esperado de ingresos dado, canto maior é o valor dos activos relativo aos pasivos, maior é a marxe de seguridade). Outro máis é a liquidez da posición: se os activos poden venderse rapidamente ou garantirse como avais nun préstamo, a marxe de seguridade é maior.
Se o tempo de duración dos activos excede o dos pasivos en calquera unidade, entón as posicións deben ser refinanciadas contínuamente. Isto require "o funcionamento normal de varios mercados", incluíndo os mercados seguros no caso de que as canles normais de refinanciamento creben ou se volvan demasiado "caras".
Se ocorre un desaxuste, as unidades económicas que requiren un acceso continuo ao refinanciamento tentarán "tomar posicións" "vendendo posicións" (vendendo activos para cubrir as obrigacións de efectivo). Posto que os activos financeiros e os pasivos iguálanse a cero, a dinámica dunha venda xeneralizada consiste en conducir os prezos dos activos cara a cero, o que Irving Fisher chamou un proceso de deflación de débeda.
As institucións especialistas en finanzas poden tentar protexer os mercados estando preparadas para comprar ou prestar contra os activos, previndo así que os prezos caian. De calquera xeito, estarán atafegados por contaxio, e entón fecharán o garito e negaranse a proporcionar financiamento. Por este motivo, requírense as intervencións do banco central para protexer polo menos a algunhas institucións financeiras proporcionándolles temporalmente financiamento mediante facilidades de préstamo de último recurso. Como creador de diñeiro de alto poder, só o Estado (banco central máis facenda) pode comprar ou prestar en contra dos activos sen límite, proporcionando unha inxección infinitamente elástica de diñeiro de alto poder.
Estes son os argumentos xerais que se poden aplicar a calquera tipo de unidade económica. É ao que Minsky se refería cando dixo que calquera unidade pode ser analizada coma se fose un "banco", tomando posicións mediante a emisión de débeda.
Aínda así, as institucións financeiras son "especiais", porque operan con taxas de alto apalancamento: por cada dólar de activos, poden emitir 95 céntimos de pasivos; as súas posicións nos activos son realmente posicións "financiadas". Aínda máis, algúns tipos de institucións financeiras especialízanse en tomar posicións en activos financeiros de máis longo prazo á vez que emiten responsabilidades de curto prazo (isto é, colócanse intencionadamente na posición de requirir contínuamente refinanciamento).
Un exemplo extremo sería unha caixa de aforros de principios dos 80, que posuía hipotecas a 30 anos con taxas fixas á vez que emitía depósitos á vista. Tal institución require un acceso continuo ao refinanciamento en termos favorábeis, posto que a taxa de xuro que gaña é fixa e porque non pode vender activos facilmente. Isto pode describirse como unha posición carente de liquidez que require acceso a unha fonte de liquidez (bancos Federal Home Loan ou a Fed).
Aínda así hai outro tipo de institucións finacieras (bancos de investimento) que se especializan en preparar financiamentos mediante o posicionamento de accións ou débeda en carteiras utilizando os mercados. Baséanse máis tipicamente en cargos por ingresos que en xuros. En circunstancias normais, non tomarían estes activos directamente, mais se os mercados se desestabilizan, poderían ficar con activos despois difíciles de vender (aos prezos que prometeron), e por tanto, necesitarían acceso a un financiamento dos seus inventarios de accións e bonos. Algúns poden negociar activos por conta propia, xerando ingresos e gaños de capital, ou poden facelo para os seus clientes.
Por tanto, hai moitos tipos de institucións financeiras. Minsky distinguía entre bancas comerciais tradicionais, bancas de investimento, bancas universais e modelos de sociedades controlantes públicas.
Unha banca comercial tradicional concede unicamente préstamos a curto prazo que se avalan con bens de produción e distribución. Os préstamos convértense en bens axiña que se venden (este é o modelo da vella doutrina que Real Bills tiña en mente. As posicións da banca fináncianse mediante a emisión de responsabilidades a curto prazo, tales como depósitos á vista e de aforros, ou, no século XIX, cheques bancarios). As conexións dentro do banco, a "subministración de diñeiro" e a produción real aseméllanse (o tipo de relación que a teoría cuantitativa do diñeiro dá por sentada).
Esencialmente, a empresa adquire un préstamo para pagar os soldos e materias primas, e o banco avanza depósitos á vista recibidos dos traballadores e subministradores. Cando os produtos se venden, as empresas poden cancelar os préstamos. Os bancos cargan os préstamos con xuros máis altos que os depósitos que pagan (de forma que a marxe de xuro neto proporciona beneficios ao banco).
Cabe mencionar que os bancos non esperan de brazos cruzados a recibir depósitos para poder prestar. Máis ben o proceso ocorre ao revés: os bancos aceptan o pagarei da empresa que necesita pagar os seus ordenados e materias primas e despois crean o depósito (ou, antigamente, un cheque bancario) que a empresa utiliza para as súas compras. Como din os partidarios do diñeiro endóxeno: "os préstamos crean depósitos" (non nun sentido metafísico, senón no de que o banco "compra" o pagarei da empresa emitindo o seu propio depósito de pagarés. Así "financia" a súa posición no pagarei da empresa emitindo o seu propio depósito de pagarés).
Unha vez a empresa conclúe a produción e vende o produto final, recibe depósitos e utilízaos para cancelar o préstamo a curto prazo. Seguindo o que discutimos anteriormente, a empresa "redímese" devolvendo ao banco o propio pagarei do banco; o repago do préstamo "destrúe" os depósitos do banco (os préstamos e os depósitos no estado financeiro do banco cárganse de forma simultánea).
Agora, é probábel que moitas das vendas que realiza a empresa estexan destinadas a consumidores que utilizan outros bancos, de forma que a empresa reciba cheques bancarios emitidos noutros bancos (e os cancele no seu propio banco). Con todo, estes cheques cancélanse (ben a través da Fed, ou nun sistema interbancario privado) no seu valor nominal. Así que non é necesario que a empresa devolva ao seu banco o seu propio pagarei (os de calquera banco son válidos).
Se os depósitos pretenden manter a súa paridade (con outros bancos e con efectivo), as perdas nos activos deberán ser moi pequenas, posto que as accións da banca comercial deben absorver calquera redución de valor dos activos. É o deber do banqueiro comercial permanecer escéptico; como gostaba de dicir a Minsky, o clixé dun banqueiro é: "nunca vin unha Pro forma que non me gustase" (os prestamistas sempre presentan unha análise favorábel das súas perspectivas). Por iso é tan necesario avaliar con sumo coidado.
Mentres que resulta certo que os préstamos poden facerse contra avais (por exemplo, bens no proceso de produción e distribución), un banco exitoso apenas se verá forzado a aceptar o aval. Un banco non debería operar como unha casa de empeño. Como di Martin Mayer, a banca sempre foi un negocio en que o beneficios chegan co tempo, cando os prestatarios pagan os xuros. Alude á moralidade do prestamista, cuxo éxito depende do éxito do prestatario. Non di que apostar sobre o fracaso de quen nos concede o préstamo significa para un banco comercial atentar aos seus deberes. (Goldman Sachs debería prestar atención a isto).
O banqueiro ten a chave (é o "éforo do capitalismo", tal e como o chamaba o director orixinal da tesiña de Minsky, Josef Schumpeter), posto que os empresarios non só deben ser o suficientemente optimistas para investir, senón que ademais deben atopar un banqueiro que estea disposto a avanzarlles o custo dos soldos para poder obter resultados do investimento.
Ao financiar o custo dos soldos dos traballadores no sector de bens de investimento, os bancos comerciais fomentan o desenvolvemento do capital na economía aínda que non proporcionen financiamiento real para a toma de posicións en bens de investimento. Por tanto, podemos diferenciar entre producir bens de produción e telos en propiedade.
Para Schumpeter, e para Minsky tamén, o "éforo do capitalismo" rompe o ciclo básico de produción e consumo de bens salariais (no cal os bancos simplemente financian a produción de bens de consumo polos traballadores, cuxo consumo esgota exactamente o custo dos soldos requirido para producilos). Noutros termos, o éforo permite a xeración de beneficios mediante o gasto en financiamento por parte daqueles que non están directamente involucrados en producir bens de consumo.
Entrar en detalle conduciríanos a unha materia demasiado complicada. O seguinte paso sería discutir o papel da banca de investimento, cuxo banqueiro financia posicións a longo prazo en activos de capital. Esta é unha actividade moi distinta, que permite aos depositantes optar entre activos líquidos (financeiros) ou posicións en activos reais (ben directamente, posuíndo unha empresa, ou indirectamente, mediante a propiedade de accións). Glass Steagall mantivo a separación das funcións da banca de investimento e a comercial. As liñas non estaban moi claras cando ao principio permitíuse ás sociedades controlantes posuír ambos os tipos de bancas, e despois esnaquizou e revogou a Glass Steagall. Para aqueles interesados no enfoque de Minsky acerca destes temas, vexan a miña publicación no Levy Institute: http://www.levyinstitute.org/publications/?docid=1301
Recapitulemos:
1.-A banca non debe describirse como un proceso no que se aceptan depósitos para conceder préstamos.
2.- Máis ben, os bancos aceptan os pagarés dos prestatarios e despois crean depósitos de pagarés que os prestatarios poden gastar.
3.- De feito, é frecuente que o banco simplemente acepte o pagarei dun prestatario e logo cre o pago para devandito prestatario (asinando un cheque para o concesionario, por exemplo).
4.- Como todas as unidades da economía, os bancos financian posicións nos seus activos (incluíndo pagarés de prestatarios) mediante a emisión das súas propios pagarés (incluíndo depósitos á vista).
5.- Os bancos utilizan as reservas para compensar con outros bancos (e co goberno, un tema que non tratamos aquí). Os bancos tamén utilizan as reservas para cubrir as retiradas de efectivo dos clientes. As reservas bancarias no banco central cárganse a débito cando necesitan efectivo para as dicir retiradas.
6.- Nalgúns sistemas, incluíndo o dos EUA, o banco central fixa un coeficiente obrigatorio de reserva. No entanto, isto non proporciona ao banco central un control cuantitativo de préstamos e depósitos. Máis ben, o banco central fornece reservas sobre demanda, mais fixa o prezo ao cal fornece ditas reservas cando o seu obxectivo é a taxa de xuro do día seguinte. Nos EUA o obxectivo principal é a taxa dos fondos da Fed. O control da Fed sobre os bancos baséase nos prezos, non na cantidade de reservas.
Isto devólvenos ao enfoque bancario do século XX. Krugman podería obter un grande beneficio subíndose aos ombreiros dun xigante como Minsky.
Nenhum comentário:
Postar um comentário